De geschiedenis van hennep: Alles over de impact van hennep

Hennep staat de laatste jaren volop in de belangstelling. Dat komt hoofdzakelijk door de toegenomen interesse in CBD-supplementen. Hennep is echter niets nieuws onder de zon. Het zou zelfs een van de eerste planten zijn die de mens is gaan verbouwen.

Vreemd genoeg staat de ontstaansgeschiedenis van hennep, een belangrijk landbouwgewas, niet altijd in de geschiedenisboeken. In dit artikel duiken we dan ook in de roerige geschiedenis van de plant. Daarbij besteden we aandacht aan de overgang ervan als een plant die we gebruikten als voedingsmiddel en grondstof voor textiele stoffen, naar een enorme hype op het gebied van de gezondheid en geneeskunde.

CHINA: WAAR HET VOOR HENNEP ALLEMAAL BEGON

De vroegste vermeldingen van hennep als gekweekte plant zijn afkomstig uit het oude China. Xia Xiao Zheng, een oude Chinese tekst en een van de oudste landbouwkundige verhandelingen ter wereld, vermeldt hennep als een van de belangrijkste gewassen in het oude China. Archeologisch bewijs van meerdere opgravingen in het land, tonen tevens aan dat China zwaar afhankelijk was van hennep.

Historici denken dat de oude Chinezen ooit begonnen zijn met het kweken van hennep als voedselgewas. Dit omdat de hennepzaden zo voedzaam zijn. Met het verbeteren van landbouwmethodes kwamen de Chinezen erachter dat ze van de stengels papier, touw en kleding konden maken. Het eerste henneptouw en henneppapier zou in 2800 voor Christus in China opgekomen zijn. De hennepteelt zou nog eerder zijn ontstaan, ongeveer 8000 jaar voor onze jaartelling.

De oorsprong van deze eerste gewassen valt terug te voeren naar vroege landbouwgemeenschappen langs de oevers van de Gele Rivier en de Wei He in Oost-China. Het weven van hennepvezels zou meer dan 10.000 jaar geleden zijn ontstaan. Ongeveer in dezelfde periode waarin mensen gingen pottenbakken.

Hennep zou zo belangrijk geweest zijn voor de oude Chinese samenleving, dat China zichzelf uitriep tot "het land van hennep en moerbeien". Moerbeien waren onmisbaar voor de productie van zijde. Belangrijke oude Chinese teksten, zoals "Het Boek der Liederen" en "De Lente- en Herfstannalen", vermelden hennep als een van de zes belangrijkste gewassen van de Chinezen.

De Chinezen gebruiken het karakter "ma" (麻) voor hennep. Dat is op verschillende manieren te vertalen. Sommige mensen houden het op "tweehuizige plant". Dit omdat hennepplanten ofwel mannelijk of vrouwelijk zijn. In geneeskundige geschriften zie je soms de karaktercombinatie "da ma" (大麻), voor hennep en cannabis. Sommige deskundologen vertalen dat als "prettige cannabis" of "prettige gevoelloosheid", afhankelijk van de context.

De Chinezen maakten ook gebruik van de geneeskracht van hennep en cannabis. Het praktiseren van de traditionele geneeskunde in het land ontstond door toedoen van Shennong, een figuur uit de Chinese mythologie. Hij zou de Chinezen hebben geleerd hoe ze kruidenmedicijnen moesten gebruiken. Het bekendste werk dat aan Shennong is toegeschreven, heet de Shennong Bencaojing. Hierin staan meer dan 360 medicinale kruiden beschreven.

De boeken van Shennong hebben waarschijnlijk de basis gelegd voor de Pen Ts'ao - 's werelds oudste farmacopee. Daarin wordt cannabis aanbevolen bij onder andere reumatische pijn, darmverstoppingen en malaria.

HENNEP IN INDIA

Van hennep denken historici dat het rond 2000 voor onze jaartelling vanuit China naar het Indiase subcontinent gebracht is. De cannabisplant kwam van nature voor in het tegenwoordige Pakistan, Kazachstan, Nepal en India. Daar deden ze echter andere dingen met cannabis.

Cannabis speelde een kernrol in de godsdienst en spiritualiteit in India en omringende landen. Het werd daarbij vermeld in verschillende oude teksten, waaronder de Atharvaveda, als een van de vijf essentiële planten. Volgens dr. Uma Dhanabalan, verbonden aan de Harvard-universiteit, claimen de Vedische teksten dat cannabis te gebruiken is om het geheugen te verbeteren, lepra te bestrijden en nog veel meer. Ook zou de plant het lievelingshapje zijn van Shiva, een god in het hindoeïsme.

Ook andere cannabisproducten, zoals bhang (een zuiveldrankje met cannabis), charas (een handgewreven hasjsoort) en ganja (wiettoppen), speelden destijds, maar tevens tegenwoordig, een grote rol bij religieuze en spirituele culturen in de regio.

Cannabis kent in India ook een kleurrijke geschiedenis als geneeskrachtig kruid. In de Sushruta Samhita, een oeroude medische tekst in het Sanskriet, staat dat bhanga, waarvan men vermoedt dat het om cannabis gaat, een geneeskrachtige plant is die helpt bij de behandeling van vastzittend slijm, buikloop en ontstekingen. Andere Indiase teksten beschrijven cannabis als onder meer een pijnstiller en afrodisiacum. Het agrarische en industriële gebruik van de hennepplant is echter waarschijnlijk door de Chinezen naar India gebracht. Zo werd er gehandeld in hennepvezels, textiel en aanverwante artikelen.

Hennepkwekers in India kweekten cannabis middels een proces dat "waterroten" heet, waarbij de hennepstengels in water gedrenkt werden. Hierdoor kwamen de hennepvezels los, wat verdere verwerking eenvoudiger maakte. Waterroten wordt ook tegenwoordig nog wel gedaan in landen waar hennep verbouwd wordt voor de vezelindustrie.

HENNEP: VAN SIMPELE PLANT TOT CRUCIAAL HANDELSARTIKEL

Van 800 tot 200 jaar voor onze jaartelling waren hennep en hennepproducten een belangrijk handelsartikel. De markt besloeg een gebied dat reikte van Noord-Afrika tot het oostelijke Middellandse Zeegebied. Rond 200 jaar voor onze jaartelling kwamen cannabis en hennep in het oude Griekenland en zelfs het Romeinse Rijk terecht. Ongeveer 500 n.C. was hennep overal op het Europese vasteland en in Azië bekend. Mensen gebruikten het onder andere als grondstof voor touw, textiel en geneesmiddelen.

HENNEP IN DE VROEGMODERNE TIJD

Hennep heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ontdekking en het koloniseren van de Nieuwe Wereld. Mensen gebruikten het namelijk als grondstof voor scheepstouw, zeildoeken en tuigage voor schepen. Hiermee zeilden mannen en vrouwen naar verre oorden, zoals Amerika en Australië. Hennep speelde ook een grote rol bij het stichten van de destijds heersende imperiums.

Zo verordende de Engelse Koning Hendrik VIII in 1533 dat Engelse boeren hennep moesten verbouwen, zodat het Britse Rijk kon expanderen. Als ze zich daar niet aan hielden, kregen ze een straf opgelegd. Vanaf het jaar 1616 kweekten mensen hennep in Jamestown, de allereerste Britse permanente nederzetting in Amerika. Ze gebruikten het hier als brandstof voor lantarens, grondstof voor kleding, maar ook voor touw en tuigage voor schepen. In 1619 verordende de Assemblee van Virginia dat boeren in de koloniën hennep moesten kweken. Dit mandaat zou de allereerste cannabiswet van de Nieuwe Wereld zijn geweest.

Gedurende de 17de, 18de en 19de eeuw bleef hennep een doorslaggevende rol spelen in Amerika. Het werd onder meer gebruikt om Amerikaanse vlaggen, Old Glory genoemd, te fabriceren, maar ook voor vroege documenten. Hennep heeft dus werkelijk aan de wieg gestaan van Amerika. Rond 1850 waren er in het land ongeveer 8400 hennepplantages geregistreerd.

De Amerikanen waren echter niet de enigen die hennep kweekten in deze periode. Ook mensen in landen als Frankrijk, Spanje en Zwitserland teelden de plant. Men realiseerde zich de potentiële mogelijkheden van hennep als industrieel product, geneesmiddel, enzovoort.

HENNEP IN DE 20STE & 21STE EEUW

Voor hennep was de 20ste eeuw een interessante periode. Veel landen over de hele wereld begonnen cannabis en andere verdovende middelen aan banden te leggen of strafbaar te stellen. Het was ook de tijd waarin sommige landen (Amerika bijvoorbeeld) de nationale hennepproductie opvoerden, om aan de vraag van de oorlogsindustrie te voldoen. Echter, de War on Drugs had tot gevolg dat niet alleen cannabis, maar ook hennep taboe werd. Uiteindelijk leidde dat ertoe dat in veel landen de hennepproductie werd gestaakt. De eens welig tierende Amerikaanse hennepindustrie kwam volledig plat te liggen. In 1957 werd in Wisconsin de allerlaatste hennepoogst binnengehaald.

Ook andere landen traden in de voetsporen van de VS. In Duitsland was hennep bijvoorbeeld van 1982 tot 1996 verboden. In Groot-Brittannië was dat reeds eerder, namelijk van 1928 tot 1993. Toch waren er ook landen waar de hennepindustrie bleef bloeien. Dat waren onder meer Zwitserland, Roemenië en Frankrijk, waarvan de twee laatstgenoemden de grootste Europese hennepproducenten waren.

DE HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE POSITIE VAN HENNEP

Vandaag de dag is er sprake van een heropleving van hennep. Veel landen hebben jarenlange verboden gehanteerd, maar mensen hebben cannabis inmiddels weer in hun armen gesloten. Het besef dat het meer is dan een psychoactieve plant krijgt steeds meer voeten aan de grond.

De cannabisindustrie explodeert momenteel deels omdat CBD in de belangstelling staat. De verwachting is dat de CBD-sector alleen al in Amerika in 2025 een marktwaarde vertegenwoordigt van 16 miljard Amerikaanse dollar. Veel landen staan daarbij in de startblokken om aan deze explosieve vraag te voldoen.

In 2018 is hennep, dankzij de Amerikaanse Farm Bill, geschrapt van de lijst van gereguleerde drugs. Dankzij de eindeloze mogelijkheden van CBD als gezondheids- en wellness-product stevenen Amerika, Canada en andere landen daarbij af op de herinvoering van de eeuwenoude hennepindustrie.