Wat zijn PGR's en wat betekenen ze voor je wiet?

• PGR's zijn natuurlijk voorkomende en synthetisch geproduceerde verbindingen die de groei van planten beïnvloeden.
• Deze stoffen stimuleren de oogst, maar verminderen de productie van terpenen en cannabinoïden.
• Synthetische PGR's zijn mogelijk schadelijk voor het milieu.
• Het gebruik ervan in de groente- en fruitteelt is geassocieerd met verschillende gezondheidsproblemen.

Plantengroeiregelaars (PGR's) zijn chemische middelen die kwekers gebruiken om het oogstgewicht en de grootte van de toppen te verbeteren. Ze werken eigenlijk door plantenhormonen te 'hacken'. Dit versnelt processen die de groei stimuleren en onderdrukt juist die processen die de groei tegengaan of verminderen. Van deze moleculen is echter ook bekend dat ze het milieu schaden en mogelijk gevaarlijk zijn voor de gezondheid van mensen. Leer hier meer over deze controversiële groeiregulatoren en hoe je wiet met PGR's kunt herkennen.

Wat zijn PGR's in wiet?

PGR's zijn eenvoudige moleculen die, je raadt het, de groei en ontwikkeling van planten reguleren. Een aantal van deze chemische stoffen komt van nature voor in planten, waar ze bijdragen aan belangrijke fysiologische processen. Maar er zijn inmiddels ook synthetische PGR's ontwikkeld. Kwekers gebruiken deze om de oogst te vergroten en de houdbaarheid en kwaliteit van fruit te verbeteren.

Het is logisch dat commerciële wietkwekers interesse hebben in deze chemische stoffen. Ze werken tenslotte goed bij andere vruchtdragende gewassen, dus het is aannemelijk dat PGR's kunnen helpen om grotere toppen te kweken, het oogstgewicht te verhogen en uiteindelijk de winstmarges te verbeteren. Maar zijn ze ook goed voor cannabisgebruikers?

Hoewel plantengroeiregelaars helpen om het volume te maximaliseren, hebben klanten juist steeds meer behoefte aan biologische, duurzame en ambachtelijke cannabisproducten die vrij zijn van synthetische inputs en op kleinere schaal worden gekweekt. De aanwezigheid van vervuilende stoffen valt bij veel liefhebbers van wiet niet in goede aarde.

Maar hoe zit het dan met de toepassing van PGR's op voedsel? Jawel, boeren dienen verschillende typen van deze chemicaliën toe. Ze doen dit bijvoorbeeld om de vorm van appels te verbeteren of te voorkomen dat fruit te vroeg van de boom valt. Daarnaast bevatten veel commercieel geteelde gewassen ook resten van pesticiden. Het feit dat een landbouwproduct de groei en productiviteit verhoogt, impliceert echter niet dat je het veilig kunt eten.

Hieronder gaan we dan ook uitgebreid in op PGR's. Allereerst leggen we uit hoe ze in planten werken en wat de gevaren zijn. Tot slot ontdek je hoe je wiet kunt herkennen die met behulp van plantengroeiregelaars is gekweekt.

De rol van PGR's in planten

PGR's zijn onmisbaar voor de groei van planten en dat geldt uiteraard ook voor cannabis. Het zijn plantenhormonen die de groei, bloei, vruchtvorming en andere essentiële activiteiten aansturen. Vergelijk het met dierlijke hormonen die fysiologische processen helpen reguleren.

Bij dieren komen hormonen echter in de systemische circulatie terecht, waar ze effect hebben op verder gelegen organen en klieren. In planten voeren hormonen hun functie meestal uit op de plek waar ze worden aangemaakt. Het effect van deze chemische stoffen is dus geïsoleerd, maar ze werken ook samen om een reeks reacties te veroorzaken.

Waarom gebruiken kwekers PGR's voor wietplanten?

Kwekers kiezen voor PGR's om grotere en dikkere toppen te produceren. Voor commerciële producenten heeft dit natuurlijk duidelijke voordelen, maar de nadelen voor gebruikers zijn aanzienlijk. Hoewel het gebruik van PGR's visueel en economisch aantrekkelijk kan zijn, hangt er een flink prijskaartje aan dit mooie uiterlijk.

Door PGR's op planten toe te passen, knutselen kwekers in principe aan de natuurlijke hormonen. Deze hormonen werken voor een deel door DNA transcriptie-eiwitten af te breken of te activeren. De eiwitten activeren of onderdrukken genen die de groei bevorderen, waarbij hormonen de eindcontrole behouden.

Door synthetisch exogene hormonen te introduceren, kunnen kwekers dit biologische proces verstoren. Door hormonen toe te voegen die transcriptie-eiwitten activeren, kunnen kwekers het aantal eiwitten dat de groei stimuleert opzettelijk verhogen. Daarnaast kunnen ze de eiwitten onderdrukken die de groei afremmen.

Dit gesleutel leidt tot grotere en dikkere toppen die er met het blote oog veel aantrekkelijker uitzien. De activatie van groeiversterkende genen verhoogt de opname van water door de cellen, waardoor ze uitzetten. Auxine speelt ook een rol bij het vergroten van de celwanden van planten.

Hoewel de toppen groter zijn, is het knutselen met plantenhormonen ook nadelig voor wietkwekers. Vergeleken met standaard toppen, bevatten met PGR behandelde toppen lagere concentraties cannabinoïden en terpenen. Als gevolg hiervan zijn deze toppen veel minder smakelijk dan de toppen die niet zijn behandeld. Ook de opgewekte psychoactieve effecten zijn minder uitgesproken.

De redenen hiervoor zijn ingewikkeld. Allereerst zorgt de versterkte groei voor een nieuwe verdeling van grondstoffen. Daarbij krijgt de productie van terpenen en cannabinoïden minder aandacht en legt de plant meer nadruk op de aanmaak van nieuwe celwanden.

Daarnaast onderdrukken PGR's de productie van bepaalde stressgerelateerde hormonen. Dit zorgt ervoor dat de planten kleinere trichomen ontwikkelen, omdat deze in feite verdedigingsmechanismen zijn die onder stress ontstaan.

Tot slot kunnen sommige synthetische PGR's belangrijke enzymen in de biosynthetische routes van terpenen en cannabinoïden remmen. Dit kan ervoor zorgen dat de plant deze stoffen niet meer kan produceren. Zeker bij het gebruik van niet-biologische plantengroeiregelaars, zoals paclobutrazol of daminozide, komt dit voor.

Dit zijn voor kwekers goede redenen om bijzonder voorzichtig te zijn met de toepassing van synthetische PGR's op hun planten. En dan hebben we het nog niet over de ethische bezwaren gehad als het gaat om schade aan het milieu en de gezondheid van de uiteindelijke gebruiker. Ook als je wiet koopt, kun je maar beter terughoudend zijn met het gebruik van met PGR's behandelde cannabis.

Zijn plantengroeiregelaars gevaarlijk?

De mogelijke impact van PGR's op de menselijke gezondheid wordt nog altijd onderzocht. In sommige landen zijn PGR's goedgekeurd voor gebruik in de landbouw, maar in andere landen zijn ze verboden. Zo mogen Europese boeren bijvoorbeeld daminozide als pesticide gebruiken, terwijl het in de VS als mogelijk kankerverwekkend te boek staat; boeren mogen het daar niet op hun gewassen toepassen.

Bekijk hieronder enkele van de meest voorkomende synthetische PGR's en hun mogelijke gevaren:

• Chloormequat-chloride: Deze kleine en eenvoudige molecule draagt bij aan het vergroten van de oogst van onder meer granen, tomaten en paprika's. Maar blootstelling aan deze chemische stof kan op korte termijn de longen irriteren en misselijkheid veroorzaken. Bij langdurige blootstelling is leverschade mogelijk^[1]. Daarnaast lijken studies aan te tonen dat chloormequat-chloride invloed heeft op de hormoonspiegels van zoogdieren. Er is dus bezorgdheid over de veiligheid van deze stof op lange termijn.
• Daminozide: Deze PGR is toegestaan in een groot aantal Europese landen. Het wordt gebruikt om de groei van boomvruchten zoals perziken, kersen, pruimen en peren te verbeteren. Het is erg doeltreffend, maar daminozide staat als waarschijnlijk carcinogeen voor mensen^[2] vermeld in de Pesticide Properties DataBase, gepubliceerd door de Universiteit van Hertfordshire. Bij verbranding, wat zeker gebeurt als je wiet rookt, kunnen er nitrosamines ontstaan uit daminozide. Dit zijn zeer giftige en kankerverwekkende verbindingen.
• Paclobutrazol: Dit chemische product remt gibberelline, de natuurlijke groeiremmende plantengroeiregelaar. Het helpt om de afstand tussen de stengelleden te beperken en bevordert robuustere planten die eerder oogstrijp zijn. In diermodellen is echter aangetoond dat deze stof problemen met de voortplanting en ontwikkeling veroorzaakt^[3]. Bovendien geven studies aan dat paclobutrazol lange tijd in de bodem kan blijven, wat nadelig kan zijn voor latere gewassen en nabijgelegen begroeiing.

• Wat is de impact van PGR's op het milieu?

Het is ook bekend dat PGR's schadelijk zijn voor het milieu in het algemeen. Daarmee is het gebruik ervan niet alleen risicovol voor de uiteindelijke gebruikers, maar voor alles en iedereen.

PGR's zijn schadelijk voor diverse systemen:

• Aquatische ecosystemen: Afvalwater van akkers dat PGR's bevat, kan in rivieren, beekjes en andere waterbronnen terechtkomen. Uit onderzoek blijkt dat PGR's waterorganismen kunnen aantasten. Ze kunnen bijvoorbeeld het endocriene systeem van vissen verstoren, wat de ontwikkeling van organen en het voortplantingsvermogen beïnvloedt. Van sommige chemische stoffen, zoals paclobutrazol, is aangetoond dat ze 'bio-accumuleren'. Dit dure woord betekent dat ze in de voedselketen achterblijven en op lange termijn ecologische risico's met zich meebrengen.
• Bodemafbraak: Bij herhaalde toepassing van synthetische PGR's kunnen chemische resten zich ophopen in de bodem. Na verloop van tijd kan dit een flinke impact hebben op de microben in de bodem. Deze zijn echter onmisbaar voor een gezonde bodemfunctie. Mogelijk vermindert dit de opslag van koolstof in de bodem en de vruchtbaarheid ervan. Het kan ook gebeuren dat deze chemische resten de groei van andere plantensoorten remmen, waardoor de biodiversiteit in landbouw- en natuurlijke ecosystemen afneemt.
• Meer algemene milieurisico's: Slechte landbouwpraktijken, zoals buitensporige grondbewerking en een gebrek aan erosiecontrole, verergeren het probleem. Omdat er meer afvalwater ontstaat, kunnen deze chemische stoffen in het grondwater belanden. Deze verontreiniging kan tot een waterval van effecten leiden, waaronder de verstoring van aquatische ecosystemen en de vervuiling van drinkwater.

• Regionale verschillen in regelgeving

De regels rondom PGR's variëren sterk over de wereld. Dit komt door verschillen in wetenschappelijke beoordeling, prioriteiten op het gebied van volksgezondheid en variaties in landbouwbehoeften.

• Verenigde Staten: Regelgevende instanties zoals de Environmental Protection Agency (EPA) hebben bepaalde PGR's, zoals daminozide, verboden omdat ze mogelijk kankerverwekkend zijn. Dit heeft tot strengere eisen voor onder andere wietplanten geleid, omdat mensen deze vaak direct consumeren.
• Europese Unie: Bepaalde PGR's zijn volop in gebruik. Maar er zijn regelgevende instanties, zoals de European Food Safety Authority (EFSA), die de veiligheid ervan en de impact op het milieu voortdurend evalueren. Zo is daminozide bijvoorbeeld toegestaan, maar uitsluitend onder strikte voorwaarden.
• Azië: In landen als China en India zijn PGR's erg gangbaar vanwege de grote landbouwvraag. Het is niet duidelijk hoe streng het toezicht is, wat tot overmatig gebruik en milieuvervuiling kan leiden.

Hoe herken je wiet met PGR's?

In principe kun je overal wiet met PGR's vinden, zeker in landen waar cannabis nog altijd illegaal en niet gereguleerd is. Maar bestaan er manieren om besmette toppen van onbehandelde exemplaren te onderscheiden? Gelukkig zijn er enkele tekenen! Voordat we hierop ingaan, is het belangrijk om te weten dat niet alle PGR's giftig zijn.

Sommige natuurlijke PGR's, zoals kelp en chitosan, produceren toppen die lijken op synthetisch behandelde exemplaren, maar ze zijn niet giftig. Het is daarom belangrijk om te bedenken waar je je wiet vandaan haalt en in hoeverre je deze bron vertrouwt, mocht je wiet met duidelijke kenmerken tegenkomen.

• Stapsgewijze handleiding om wiet met PGR's te herkennen

1. Compacte, keiharde toppen: Wiet die PGR's bevat, is ongelooflijk compact. Hoewel sommige kwekers opscheppen over hun vette toppen, zien toppen met PGR's er onnatuurlijk vol uit. Wanneer wiet er ongebruikelijk vet uitziet, kan dat te wijten zijn aan onnatuurlijk hormoongebruik.
2. Gebrek aan trichomen: Vergeleken met natuurlijke cannabis heeft wiet met PGR's veel minder glans, omdat het minder trichomen bevat. Deze glinsterende klieren produceren de cannabinoïden en terpenen, dus hun afwezigheid resulteert in een lagere sterkte en verminderde geur.
3. Ongewone textuur: Met PGR behandelde toppen hebben vaak een sponsachtige of klamme textuur. Natuurlijke toppen zijn stevig en licht plakkerig, terwijl PGR-wiet onnatuurlijk en vreemd kan aanvoelen.
4. Minder sterk aroma: PGR's kunnen bijdragen aan grote, dikke toppen, maar ze hebben een negatieve impact op het terpenen profiel. Met PGR behandelde wiet is veel minder aromatisch dan de natuurlijke versie. Zelfs als je er met je neus bovenop zit, ruik je in het beste geval licht aardse geurtjes.
5. Fel oranje stampers: Wiet met PGR's heeft vaak overdreven en onnatuurlijk heldere, oranje stampers (de haarachtige structuren op de toppen). Natuurlijk ontwikkelen alle toppen stampers, maar de overdreven kleur is een bekend verschijnsel van chemische aantasting.

• Vergelijking met hoogwaardige, natuurlijke cannabis

Wil je met PGR behandelde wiet snel herkennen? Gebruik het volgende als leidraad om natuurlijke en met PGR behandelde cannabis uit elkaar te houden:

• Natuurlijke wiet heeft een gelijkmatige dichtheid, een overvloed aan trichomen en een kleverige, maar stevige textuur. De aroma's zijn rijk, divers en passen bij de specifieke soort. Daarbij hebben de stampers een natuurlijke kleur.
• Wiet met PGR's ziet er onnatuurlijk vol uit. De toppen hebben geen dikke laag trichomen en ze kunnen sponsachtig of klef aanvoelen. De aroma's zijn zwak en de stampers zijn overdreven helder en oranje.

PGR's: nog een reden om je eigen wiet te kweken

Er is een heleboel wiet in omloop en een groot deel daarvan bevat PGR's. Maar toch kunnen we ook een lichtpuntje noemen! Cannabisgebruikers zijn zich namelijk goed bewust van eventuele verontreinigingen en dit zorgt ervoor dat ze wel twee keer nadenken voordat ze zomaar wiet kopen. Uiteindelijk zullen ze dan liever zelf biologische wiet kweken of op een legale markt onbehandelde toppen kopen van kleine bedrijven.

Het vermijden van wiet met plantengroeiregelaars is beter voor je gezondheid op de lange termijn, je rookgenot en natuurlijk het milieu in het algemeen. En nu je beter geïnformeerd bent over de mogelijke risico's in de toeleveringsketen van cannabis, kun je ook betere beslissingen nemen.