Wat is een contact high?

Ben je weleens high geweest zonder dat je een joint of blunt rookte, of een bong gebruikte? Het kan zijn dat je in dat geval een contact high ervaren hebt. Cannabisgebruikers proberen soms opzettelijk deze ervaring te beleven door in een afgesloten ruimte te gaan zitten (zoals een auto of badkamer) terwijl andere mensen om hen heen roken. Je kunt echter ook high worden zonder dat je dat van plan bent: als iemand in je omgeving wiet rookt, kan de kleine hoeveelheid rook je endocannabinoïde systeem(ECS) ook beïnvloeden.

Sommige mensen beweren dat ze al high worden wanneer ze naast iemand staan die een spliff rookt, maar dit wordt door sommigen in twijfel getrokken. Sceptici beweren daarbij dat het verschijnsel het gevolg is van een placebo-effect. Maar wie heeft er nu gelijk? Is het zo dat je high kunt worden door indirecte blootstelling aan marihuana of niet? Hieronder gaan we dieper in op de vermeende werking van contact highs, en op studies die meer duidelijkheid scheppen.

Wat is een contact high, en hoe voelt het?

De term ‘contact high' heeft twee verschillende betekenissen. In eerste instantie beschrijft het een verschijnsel waarbij iemand de psychoactieve effecten van een drug ervaart zonder die direct te consumeren, zoals bij het passief roken van wiet. De tweede betekenis is veel eigenaardiger en verwijst naar iemand die een psychoactief effect ervaart door gewoon in de buurt te zijn van iemand die onder invloed is van een psychoactieve drug. Hierbij zou de wiet niet eens geïnhaleerd worden.

De eerste betekenis klinkt plausibeler, en veel mensen zeggen dit te ervaren als ze in een hotbox zitten. Of het nu opzettelijk is of niet, door het langdurig inademen van rook van anderen, en dan vooral in een ongeventileerde ruimte, kun je het gevoel krijgen dat je wiet gerookt hebt, al inhaleer je dan uiteraard wel minder THC dan de blowers die de rook direct inhaleren.

De tweede bewering over contact highs is veel dubieuzer. Het verschijnsel zou echter wel degelijk een wetenschappelijke verklaring kunnen hebben. In een studie^[1] uit 1971 in het International Journal of the Addictions staat een lijst van woorden die destijds door druggebruikers gebruikt werden. Het woord 'psychogene trip' komt hier ook in voor, wat verwijst naar het proces waarbij iemand high wordt door de nabijheid van een persoon die onder invloed van een psychoactieve drug is.

Een aantal factoren heeft waarschijnlijk een aandeel in deze vreemde ervaring, waaronder de fysieke en sociale omgeving. Maar de meeste wetenschappers denken dat dit vooral met het placebo-effect te maken heeft. De beroemde Amerikaanse chemicus Alexander Shulgin beschreef dit verschijnsel in zijn boek PiHKAL, waarbij op de effecten van het psychedelische fenethylamine 2C-I in wordt gegaan. In het boek wordt een situatie beschreven waarin iemand een placebo nam terwijl hij omringd was door mensen die de drug daadwerkelijk gebruikten. De persoon in kwestie rapporteerde dat hij^[2] "helemaal opging in de sfeer en dat hij hetzelfde gevoel had als de drugsgebruikers".

De bevindingen van deze studie zijn interessant, maar te anekdotisch om als wetenschappelijk bewijs gebruikt te kunnen worden. Een studie uit 2020^[3] in Psychopharmacology geeft een wetenschappelijker inzicht. Hierbij kregen deelnemers een placebo in plaats van psilocybine (het actieve stofje in paddo's). Ze ervoeren vervolgens in verschillende mate psychoactieve effecten, variërend van geen verandering, tot effecten die op die van gemiddelde en hoge doseringen van de drug leken. De onderzoekers kwamen dan ook tot de conclusie dat zowel de context als verwachtingen het psychedelische effect kunnen versterken. Hoewel contact highs misschien ook opgewekt zouden kunnen worden zonder inname van een placebo, kunnen deze factoren tevens een rol spelen.

Zijn contact highs echt?

Contact highs die het gevolg zijn van passief roken zijn allesbehalve nep. Maar hoe zit het met de tweede soort? Het lijkt onwaarschijnlijk, maar er is een goede kans dat de beweringen waar zijn. Studies waarbij psychedelica vergeleken zijn met placebo's hebben interessante resultaten laten zien. Maar hoe zit het dan met de veronderstelde contact high die optreedt zonder inname van welke stof dan ook, waaronder placebo's? Daarvoor moeten we nog wachten op studies die dit verschijnsel evalueren. Voorlopig hebben we alleen anekdotisch bewijs.

Kun je high worden van passief wiet roken?

Absoluut. Bekijk het zo: als je in een hotbox zit, ben je indirect wiet aan het roken. Je krijgt zeker niet dezelfde hoeveelheid THC binnen als bij het roken van een joint, maar je inhaleert nog steeds THC. Als je lang genoeg in een hotbox blijft, word je langzaam toch high. En je hoeft niet eens in een hotbox te zitten om dit effect te voelen. Ook als je in een "gewone" kamer dicht genoeg bij een groep mensen zit die veel roken, zul je na verloop van tijd kleine, maar merkbare hoeveelheden THC inhaleren. Als je ons nog steeds niet gelooft, dan weten wetenschappers je misschien te overtuigen. Onderzoekers hebben namelijk hotboxen nagebootst om deze hypothese te testen.

In een studie^[4] van de Johns Hopkins University School of Medicine werden twee groepen vrijwilligers in een kamer gezet. Eén groep bestond uit zeven proefpersonen die minstens tweemaal per week wiet rookten. De andere groep bestond uit twaalf deelnemers die in de afgelopen zes maanden niet gerookt hadden. De rokers kregen joints en staken die in een afgesloten ruimte aan: eenmaal met ventilatie en eenmaal zonder. Na de rooksessie moesten alle deelnemers een bloed-, urine-, speeksel- en haar-sample inleveren. De onderzoekers vonden vervolgens ook sporen THC in het bloed en de urine van de niet-rokers, bij beide varianten van de proef.

Een andere studie^[5] onderwierp deelnemers aan realistischere omstandigheden in een Maastrichtse coffeeshop. Acht gezonde vrijwilligers werden hierbij drie uur aan cannabisrook blootgesteld. Bloed- en urinemonsters lieten ook hier de aanwezigheid van THC in hun lichaam zien.

Kun je high worden door aan wiet te ruiken?

Nee, je kunt niet high worden door alleen maar aan cannabistoppen te ruiken. Om te beginnen, komen cannabinoïden niet vrij bij kamertemperatuur. Daarnaast is het niet THC dat in verse cannabistoppen zit, maar THCA, een niet-psychotrope molecule.

Maar dat je er niet high van wordt, wil niet zeggen dat de geur van cannabis je stemming niet kan beïnvloeden. Aromatische terpenen liggen aan de basis van het kenmerkende aroma van wiet. Deze moleculen komen overal in het plantenrijk voor en zitten bij de cannabisplant vooral in de toppen. Vele studies hebben geprobeerd vast te stellen hoe terpenen het menselijk lichaam en de geest kunnen beïnvloeden. Daaruit blijkt dat zelfs kleine concentraties al voldoende kunnen zijn. Dit verklaart bijvoorbeeld ook waarom een wandeling door een dennenbos, waarbij je wordt blootgesteld aan hoge concentraties pineen, voor een specifiek gevoel zorgt^[6].

Hoelang blijft THC van een contact high in je lichaam?

Dat hangt van de omstandigheden af. Als je bijvoorbeeld met je vrienden in een hotbox zit, komt er meer THC in je lichaam dan wanneer je tegenover een roker in een geventileerde ruimte zit.

Als je een gelegenheidsroker bent, dan blijven THC en de metabolieten ervan zo'n drie dagen in je bloed, urine en speeksel. Het grootste deel komt daarbij in jouw bloedsomloop terecht; je ademt maar kleine hoeveelheden uit. Omstanders krijgen dus maar weinig cannabinoïden binnen.

Uit de coffeeshop-studie blijkt dat THC na zes uur al uit het bloed van omstanders verdwijnt. Wat betreft de metaboliet THC-COOH was dit veertien uur. Geen van de urinemonsters vertoonde THC- of THC-COOH-concentraties boven de detectiegrens van 25ng/ml.

De conclusie is dat je het beste uit de buurt van rokende vrienden kunt blijven als je een drugstest moet afleggen. Je lichaam zal de cannabinoïde waarschijnlijk in de loop van de dag wel opruimen, maar je hebt niet altijd controle over wanneer en waar je aan THC blootgesteld wordt, zeker niet als je vrienden hebt die blowen!

Moet je je zorgen maken over een contact high als je passief rookt?

Dat hangt ervan af. Rook je regelmatig wiet of vind je het niet erg om af en toe passief high te worden? Dan hoef je je geen zorgen te maken. Ben je echter bewust met je gezondheid bezig en houd je niet van rook? Dan moet je weten dat je niet enkel THC inhaleert wanneer je meerookt: cannabisrook bevat ook kankerverwekkende en andere giftige stoffen. Je moet je daarnaast bewust zijn van de passieve blootstelling aan THC als je een drugstest moet ondergaan. Bovendien moet je rekening houden met verplichtingen: het laatste wat je wilt, is tijdens een belangrijke vergadering overkomen als iemand die onder invloed is.