Veroorzaakt Cannabis Hallucinaties?

Maak kennis met een van de meest besproken thema's onder psychonauten: is cannabis hallucinogeen?

Als het gaat om psychedelische ervaringen wordt vaak aan LSD, psilocybine paddenstoelen, DMT en mescaline gedacht. Vergeleken met deze psychedelische stoffen werkt cannabis via een heel andere biochemische route en heeft het veel mildere effecten. Maar ondanks de duidelijke verschillen tussen het eten van een paar gram paddo's en het nemen van een flinke trek van een dab rig, wordt cannabis in de desbetreffende literatuur van oudsher toch als een hallucinogene drug aangemerkt.

Hallucinaties, pseudohallucinaties, hallucinose en synesthesie: veranderde bewustzijnstoestanden uitgelegd

Het woord 'hallucinatie' is afgeleid van het oud-Griekse en Latijnse woord 'alucinari', dat zoiets als 'dwalen in gedachten, nietszeggend praten, babbelen, dromen' betekent. Een dergelijke perceptiestoornis kan verschillende zintuiglijke systemen beïnvloeden, zoals het:

1. 👁️ Visueel
2. 👂 Auditief
3. 👃 Olfactorisch (geur)
4. ✋ Tactiel (aanraking)
5. 👄 Gustatoire (smaak)

Vanuit klinisch perspectief omvat een hallucinatie alle zintuiglijke verschijnselen die zich uitsluitend in de geest voordoen, zonder externe aanleiding. Zo'n ervaring, die niet overeenkomt met de werkelijkheid, wordt door de persoon in kwestie waargenomen als volkomen echt en altijd gezien als iets wat van buiten het lichaam komt. Pseudohallucinaties — meestal stemmen die uit de geest van de persoon zelf komen — worden evenzeer als echt ervaren, maar komen duidelijk niet buiten het lichaam voor, zoals bij 'echte' hallucinaties.

Andere verwante termen zijn 'hallucinose' en 'illusies'. Beide worden voornamelijk met visuele stoornissen geassocieerd. Hallucinose wordt gekenmerkt door de vorming van nieuwe beelden, zoals fractale en geometrische patronen, terwijl illusies vaak door vervorming of verandering van objecten worden gekenmerkt. In beide gevallen hebben deze waarnemingsveranderingen altijd een externe voorstelling en worden ze door de persoon in kwestie als duidelijk onecht herkend.

Een andere interessante, maar minder gebruikelijke gewaarwording, is synesthesie. Dit kan worden gedefinieerd als een soort extra zintuiglijke ervaring als gevolg van een volledig ongerelateerde stimulus. Een voorbeeld van zo'n zintuiglijke 'verstoring' is het horen van kleuren, het zien van geluiden of het ruiken of proeven van iets wat de persoon in kwestie heeft aangeraakt.

Hallucinose en illusies zijn de meestvoorkomende gewaarwordingen die worden veroorzaakt door de vaak verkeerd benoemde 'hallucinogene' stoffen. Wanneer de psychedelische ervaring echter extreem is, kunnen gebruikers ook diepgaande ervaringen meemaken, zoals het betreden van andere dimensies of het communiceren met bewuste wezens.

Sommige inheemse overtuigingen — en ook sommige moderne psychonauten — beschouwen deze gebeurtenissen ook als een soort 'echt', en suggereren dat deze veranderde toestanden ons in staat stellen andere aspecten van ons universum waar te nemen. Andere gebruikers, geleerden en wetenschappers beweren daarentegen dat dergelijke verschijnselen enkel voortkomen uit een verandering in de hersenchemie.

Sommige mensen ervaren hallucinaties als ze helemaal nuchter zijn. De volgende factoren kunnen hieraan ten grondslag liggen:

1. Geestelijke gesteldheid
2. Neurologische aandoeningen
3. Alcohol
4. Slaapomstandigheden

Hoewel visuele hallucinaties en illusies vaak kenmerkend zijn voor psychedelische ervaringen, zijn echte hallucinaties en pseudohallucinaties zeldzaam na inname van een 'normale' dosis geestverruimende chemicaliën. In het laatste geval kan een gebruiker lijden aan een serieus gezondheidsprobleem dat medische hulp vereist.

Werking van psychedelische stoffen

Natuurlijke psychedelica omvatten LSA, mescaline en psilocybine. Talloze culturen over de hele wereld gebruiken deze stoffen al duizenden jaren met als doel mystieke ervaringen op te wekken en te communiceren met het goddelijke. Moderne westerse gebruikers genieten met name recreatief van deze stoffen, hoewel veel gebruikers de ervaring nog steeds koppelen aan spiritualiteit.

Hoewel de 'klassieke hallucinogenen' uiteenlopende ervaringen opleveren, hebben ze allemaal iets gemeen: ze activeren voornamelijk de serotoninereceptor 5-HT.

Het serotonerge systeem speelt een fundamentele rol in het zenuwstelsel en bij de signalering van neuronen. Serotonine — het signaalmolecuul in dit netwerk — reguleert de stemming, emoties, het geheugen en de cognitie. Overstimulatie van dit systeem vormt de basis voor de hallucinogene effecten van deze stoffen.

Een Vergelijking met Cannabis

De meeste recreatieve wietsoorten bevatten het psychotrope molecuul THC. Als je deze cannabinoïde inhaleert, komt het in je bloedbaan terecht. THC bindt zich aan CB1-receptoren die voornamelijk aanwezig zijn in het centrale zenuwstelsel. Deze receptoren behoren tot het endocannabinoïde systeem. Dit netwerk komt in het hele lichaam voor en reguleert verschillende processen die belangrijk zijn voor de menselijke fysiologie.

Interessant is dat THC de intern geproduceerde cannabinoïde (of "endocannabinoïde") anandamide (AEA) nabootst. Anadamide staat ook wel bekend als het "geluksmolecuul". Onderzoekers denken dat anandamide bijdraagt aan de zogeheten 'runner's high', aangezien dit molecuul ondersteunt bij de regulatie van motivatie, plezier en beloning.

Wanneer THC zich bindt aan CB1-receptoren, veroorzaakt het een stijging van het gehalte dopamine. Dit signaalmolecuul kan gevoelens van euforie, genot en andere effecten opwekken die met de cannabis high worden geassocieerd. Maar cannabis kan ook negatieve bijwerkingen opwekken, zoals paranoia, verwarring en paniek.

Tegenwoordig beschouwt men cannabis niet meer als hallucinogeen. Desalniettemin associëren mensen de plant al eeuwenlang met mystieke ervaringen. Zo drinken de Hindoes in India en de Boeddhisten in Nepal Bhang met cannabis om in een transcendentale toestand te bereiken. De Rastafari roken cannabis om dichter bij Jah te komen. Zelfs standaard wietgebruikers zijn bekend met nieuwe en filosofische inzichten.

Cannabis stuurt je echter niet op een intense reis naar andere dimensies. Het veroorzaakt ook geen buitenlichamelijke ervaringen. Tenminste, niet in dezelfde mate als echte psychedelica. Dit is logisch als je de farmacologische werking van cannabis vergelijkt met die van psychedelica.

Desondanks geven sommige gebruikers aan dat ze wel degelijk hallucinaties ervaren na de consumptie van wiet. In sommige gevallen ontstaan deze ervaringen door enige onderliggende mentale aandoeningen. Zo kan THC een psychose verergeren. Maar ook gezonde mensen kunnen hallucinaties ervaren wanneer ze THC gebruiken.

In het tijdschrift Cannabis and Cannabinoid Research vinden we een paper. Hierin bespreekt^[1] men het voorkomen van zelfgerapporteerde hallucinaties na een acute dosis cannabis. Na het vapen van 25mg THC meldt de proefpersoon een hallucinogene ervaring. Deze ervaring verschilt van de hallucinogene ervaring die klassieke psychedelica opwekt. Ondanks de kleine groepsgrootte suggereren de onderzoekers dat cannabis mogelijk leidt tot hallucinogene ervaringen. Hieraan ligt echter wel een ander mechanisme aan ten grondslag dan bij andere psychedelische stoffen.

Extracten en Edibles: De Ultieme Grens?

Een blunt of bowl roken kan je stemming verheffen, de smaak van eten verbeteren en je in een filosofische stemming brengen. Toch is de kans klein dat je gaat trippen door het roken van wiet. Sommige wietgebruikers zoeken echter voortdurend naar een meer intense high. Daarom zijn ze creatief aan de slag gegaan.

Mensen eten al duizenden jaren cannabispreparaten. Na het doorslikken van de cannabinoïden reizen de moleculen eerst door de spijsvertering en de lever voordat ze in de bloedsomloop terechtkomen. De lever zet THC om in 11-hydroxy-THC. Dit is een metaboliet waarvan bekend is dat deze intensere psychotrope effecten produceert. De effecten van edibles komen langzaam op. Maar als ze optreden, merk je dat ook meteen. In anekdotische verslagen meldt men variërende psychotrope ervaringen. Deze verschillen van simpele ontspanning tot een volwaardige hallucinogene toestand. Als we 1mg THC vergelijken met 11-hydroxy-THC^[2], heeft de laatste veel sneller psychoactief effect, mogelijk door de sterkere affiniteit ervan met de CB1-receptor.

Cannabisconcentraten zijn een efficiënte manier om het endocannabinoïde systeem met fytocannabinoïden te verzadigen. Full-spectrum extracten bevatten grote hoeveelheden van diverse fytochemicaliën uit de cannabisplant. Sommige daarvan kunnen synergetisch samenwerken, waardoor het zogeheten 'entourage-effect' ontstaat. Terpenen en andere cannabinoïden werken samen met THC en produceren op deze wijze een intens maar goed afgerond effect. Dankzij de aanwezigheid van CBD, een gedeeltelijke dopamine-agonist, plus een aantal ontspannende terpenen, zoals myrceen en linalool, kan er juist voor zorgen dat full-spectrum extracten minder snel een hallucinogene ervaring veroorzaken.

Isolaten daarentegen hebben een sterkte van ongeveer 99% THC. Het gebruik van zulke grote hoeveelheden van de cannabinoïde kan je geest dichter bij een hallucinogene toestand brengen.

Is Cannabis Daadwerkelijk Hallucinogeen?

Strikt genomen niet. Sommige gebruikers zeggen echter dat ze al gaan trippen van alleen het roken van wiet. Anderen beweren dat ze meer dan 100mg THC nodig hebben om echt op te stijgen. We weten wel dat THC zich niet gedraagt als een klassiek psychedelisch middel. Recent onderzoek suggereert echter wel dat THC een eigen type hallucinaties kan opwekken via verschillende mechanismen. We weten ook dat wiet op iedereen weer andere effecten heeft. Wees daarom altijd voorzichtig als je besluit wiettoppen, edibles of cannabisextracten te gebruiken!