Alles over onder- en zijverlichting bij het telen van wiet

Je beheerst alle trainingstechnieken tot in de puntjes, weet precies hoe je je planten de juiste voeding en genoeg water geeft en je hebt de perfecte teeltomgeving gecreëerd. Wat kun je dan nog doen? Hoe kun je de ontwikkeling van toppen en je oogsten nog verder verbeteren?

Door je planten onder het bladerdak en vanaf de zijkant te verlichten, kun je de blootstelling aan licht maximaliseren. Dit kan de oogsten vergroten en er zelfs voor zorgen dat die lager gelegen toppen op de plant zich beter kunnen ontwikkelen. Het is echter alleen gunstig als je alle andere omgevingsfactoren goed hebt geregeld. Het idee van aanvullende verlichting is vrij simpel, maar het gebruik ervan is vooral geschikt voor meer ervaren telers. Lees verder en ontdek waarom dit is en leer hoe je aanvullende verlichting kunt gebruiken bij je wietkweek.

De basis van onder- en zijbelichting van je wietplanten

Lampen onder het bladerdak of aan de zijkant van je planten plaatsen, is een uitstekende manier om niet alleen de oogsten maar ook de gezondheid van de planten te verbeteren. Het zorgt er namelijk voor dat alle delen van de plant voldoende licht krijgen.

Als je binnen kweekt, hang je waarschijnlijk een groeilamp direct boven het bladerdak van je wiet, zodat het licht erop schijnt. Zolang je goede lampen gebruikt, is dit over het algemeen genoeg om te zorgen voor tevreden en gezonde planten. Maar als je bijzonder hoge of struikachtige planten teelt, kan het gebrek aan lichtpenetratie bij de lagere plantendelen tot problemen leiden.

Wietplanten vertonen van nature een apicale dominantie, wat betekent dat de hoofdtop bovenaan de plant groeit. In de natuur zorgt dit voor de beste kans op bestuiving. Als je binnen kweekt, kan een lamp die continu boven je planten hangt deze onbalans vergroten, waardoor lager gelegen toppen zich minder goed ontwikkelen. Verlichting vanaf de zijkant of aan de onderkant van het bladerdak kan dit tegengaan.

Dit soort aanvullende verlichting is een snelle oplossing, maar lang niet altijd de goedkoopste optie. Je kunt namelijk ook verschillende trainingstechnieken toepassen die geen geld kosten, maar wel voor maximale lichtdekking zorgen. Zo hoef je dus niet te investeren in extra lampen.

Wat houdt verlichting onder het bladerdak in?

Bij deze techniek verlicht je een plant van onder het bladerdak en de uitvoering ervan kan verschillende vormen aannemen. Vaak gebruiken telers striplampen die over de vloer lopen en direct op de onderkant van de bladeren schijnen. Dit voorkomt dat bepaalde bladeren het licht van andere bladeren blokkeren.

Verlichting onder het bladerdak is geschikt voor een teeltomgeving die kan profiteren van extra licht, maar beperkte ruimte heeft.

Waarom verlichten sommige telers hun wiet van onderaf?

Hiervoor kunnen we een aantal redenen bedenken, zoals:

• Een gelijkmatige lichtverdeling bij compacte planten: als je zeer struikachtige planten hebt of in een krappe kweektent veel planten teelt, zal het licht dat van boven komt doorgaans alleen de bovenkant van het bladerdak verlichten, terwijl het aan de onderkant donker blijft. Bij zeer compacte planten kan dit problematisch zijn.
• Grotere toppen: als je planten van bovenaf verlicht, kan de hoofdtop erg groot groeien, maar hoe lager op de plant, hoe kleiner de toppen. Dit kan resulteren in zogeheten 'popcorn toppen'. Zoals de naam suggereert, zijn dit kleine, lichte en luchtige toppen. Als je onder het bladerdak verlicht, kunnen deze lager gelegen toppen zich toch nog goed ontwikkelen.
• Efficiëntie: als je planten in hun geheel verlicht, kunnen ze zich gezond en sterk ontwikkelen. Dit maakt je wietkweek uiteindelijk een stuk efficiënter. Als je planten niet genoeg licht krijgen, zijn ze niet in staat tot fotosynthese, ook al zijn alle andere omstandigheden verder optimaal. Goede verlichting is dus essentieel als je behoorlijke resultaten wilt behalen.

Wat is zijverlichting?

Voor zijverlichting gebruiken wietkwekers meestal CFL of LED lampen. Deze bestaan uit buisvormige lampen of strips die je naast de planten hangt. Zo kun je ze vanaf de zijkanten, dus niet van onderaf, gelijkmatig verlichten.

Andere telers gebruiken lampen die gedurende de dag draaien. Zo proberen ze de beweging van de zon na te bootsen en te verzekeren dat alle delen van de plant genoeg direct licht krijgen. Voor de meeste binnenkwekers voegt zo'n groeilamp waarschijnlijk niet veel toe.

Zijverlichting verbetert niet alleen de oogsten, maar helpt je planten ook gezond te houden. Krijgt een deel van je plant te weinig licht? Dan gaat dit niet alleen ten koste van de fotosynthese, maar het belemmert ook een goede verwerking van voedingsstoffen. In het meest extreme geval kan dat tot een vergiftiging leiden. Door alle plantendelen van genoeg licht te voorzien, houd je je wietplanten in goede conditie.

Gezien de opstelling is zijverlichting vooral geschikt voor telers die wat meer ruimte tot hun beschikking hebben.

Voordelen van een wietkweek met aanvullende verlichting

Soms kan het enorm gunstig zijn om wiet te telen met aanvullende verlichting. Er zijn over het algemeen twee situaties waarin je het gebruik van extra lampen moet overwegen:

• Bij een zeer compacte wietkweek, waarbij het licht dat van bovenaf komt het bladerdak niet goed doordringt.
• Wanneer alle andere (omgevings)factoren in orde zijn, kan zijverlichting de teeltomgeving verder optimaliseren.

Grotere oogsten

Uiteindelijk willen de meeste wietkwekers grote oogsten. En zodra telers de basis goed beheersen, gaan ze vaak op zoek naar manieren om nog betere oogsten te behalen. Dan kunnen zijverlichting en verlichting aan de onderkant van het bladerdak goede opties zijn.

Naast dat het popcorn toppen voorkomt bij planten met een zeer bossige groei, leidt het bij een gemiddelde plant vaak tot nog grotere toppen. Daarmee zorgt aanvullende verlichting dus vaak voor grotere oogsten. Maar als je net begint met telen, kun je beter eerst de basis onder de knie krijgen voordat je nog meer geld aan kweeklampen uitgeeft. Zijverlichting voegt namelijk niets toe als je de grondbeginselen niet goed beheerst. Op een verder optimale teelt kan het wel een uitstekende aanvulling zijn.

Betere lichtverdeling

Met extra kweeklampen onder het bladerdak krijgen je planten gelijkmatiger licht. Of dit een significant voordeel biedt, hangt af van de twee hierboven genoemde factoren. Een optimale lichtspreiding is natuurlijk altijd een goed idee. Toch moet je zelf bepalen of dit verschil voor jou groot genoeg is om het de investering waard te maken.

Betere ontwikkeling van de plant

Wietplanten die genoeg en gelijkmatig verdeeld licht krijgen, groeien meestal uit tot gezondere planten. Dit vertaalt zich uiteindelijk in dikkere toppen, maar het heeft ook andere bijkomstige voordelen. Zo kunnen de planten groter groeien, met gezonde kleuren en een meer gelijkmatige ontwikkeling. Een ander groot voordeel is dat gezonde planten ook beter bestand zijn tegen allerlei ziektes en plagen.

Meer uniforme toppen

Grote toppen bovenin en popcorn toppen onderin lijkt een standaard ontwikkeling te zijn. Maar waarom ga je niet voor gigantische toppen bovenin en grote toppen onderin? Met extra lampen krijg je meer gelijkmatige toppen, waardoor je grotere oogsten behaalt en fraaiere planten krijgt.

Mogelijke nadelen van het gebruik van aanvullende verlichting bij je wietkweek

Toch is het niet allemaal rozengeur en maneschijn, want er zitten ook zeker enkele nadelen aan het gebruik van zijverlichting. In bepaalde situaties voegt het echt niets toe. Daarom moet je voor jezelf goed afwegen of je wietkweek ervan kan profiteren.

Extra investering

Meer lampen kosten meer geld en zoals je weet, kunnen kweeklampen tamelijk prijzig zijn. Als het noodzakelijk is, of wanneer extra lampen daadwerkelijk betere resultaten geven, kan het de investering absoluut waard zijn. Maar als het niet nodig is en telers hun energie beter kunnen steken in het verbeteren van hun vaardigheden, is onder- of zijverlichting zonde van het geld. In deze gevallen maakt het tenslotte nauwelijks verschil.

Kosten van het gebruik

Naast de investering in de aanvullende kweeklampen, kost het gebruik ervan natuurlijk ook geld. Gelukkig zijn LED lampen niet al te duur in gebruik. Maar bij andere typen, zoals HPS, kunnen de kosten een stuk hoger liggen.

Uitdagingen met betrekking tot warmtebeheer

Wanneer je aan een kleine, afgesloten teeltomgeving meer lampen toevoegt, loopt de temperatuur onvermijdelijk op. Dit kan schadelijk zijn voor de ontwikkeling van planten en in extreme gevallen zelfs brandgevaar opleveren. Over het algemeen is het verstandig om het aantal elektrische en warmteproducerende apparaten in een kweekruimte te beperken. Misschien kun je die extra set lampen dan beter achterwege laten.

Lichtverbranding

Natuurlijk bestaat er ook zoiets als te veel van het goede. Jawel, planten houden van licht. Maar als je ze te veel geeft, of wanneer de lichtbron te dicht op je planten hangt, kan dit resulteren in verbranding. Planten kunnen zowel door de hitte als door ultraviolette straling verbranden. Deze lichtverbranding is absoluut niet gunstig en leidt tot beschadigde planten en geldverspilling. Zorg dus dat je genoeg ruimte hebt om aanvullende lampen op een veilige afstand van de planten te hangen.

Hoe installeer en gebruik je aanvullende verlichting in je wietkweek?

Denk je dat je je oogsten nog meer kunt verbeteren met behulp van extra lampen? Hieronder vind je enkele handige tips over het installeren van onder- en zijverlichting bij je wiet.

Kies de juiste lampen

Om te beginnen, moet je geschikte lampen kiezen. Maar vraag jezelf eerst af of je echt aanvullende verlichting nodig hebt. Als je uiteindelijk beslist om erin te investeren, rest je nog de vraag: ga ik onder het bladerdak of aan de zijkanten verlichten?

Lampen die je onder het bladerdak plaatst, zijn ideaal voor een zeer compacte kweekruimte waar geen kweeklampen aan de zijkanten meer bij passen. Deze vorm van verlichting biedt ook uitkomst in een grotere wietkweek waar je een strip tussen een rij planten kunt hangen.

Zijverlichting is geschikt voor een teeltomgeving met genoeg ruimte om de lampen naast de planten te installeren. Je kunt een enkele plant vanaf de zijkant verlichten, maar het werkt ook met meerdere planten.

Daarnaast moet je kijken naar het type licht dat je wilt gebruiken. Hoogwaardige LED kweeklampen zijn waarschijnlijk de beste keuze. Deze zijn namelijk plat en compact, gaan duizenden uren mee en hebben perfect afgestemde lichtfrequenties. Bovendien produceren ze bijna geen warmte, zodat ze ook minder risico opleveren dan HID lampen. Maar ook CFL lampen zijn een populaire keuze, vooral om planten aan de zijkant te verlichten.

Installatie

De installatie van lampen onder het bladerdak is vrij simpel. Je hoeft ze tenslotte slechts aan de onderkant van de planten te monteren. Hoogwaardige, speciaal daarvoor ontworpen lampen moeten waterdicht zijn. Koop je geen waterbestendige lampen, dan loop je een serieus risico op ongelukken.

Bij zijverlichting ligt dat iets anders. Sommige vormen van zijverlichting kun je gemakkelijk aan een ophangsysteem bevestigen met tie wraps of spanbanden. Voor LED strips moet je misschien een soort stellage maken om ze aan te bevestigen. Zo'n systeem hoeft echter helemaal niet ingewikkeld te zijn, want deze leds wegen bijzonder weinig. De makkelijkste oplossing is om een houten stelling te maken.

Lampen afstemmen op de verschillende stadia van groei

Misschien ben je geneigd om je planten vanaf het moment dat ze boven de grond komen direct vol met je aanvullende lampen in het licht te zetten, maar dat is niet verstandig. Planten hebben in de vroege vegetatieve fase fytohormonen die de plant helpen om richting het licht te groeien. In de natuur zorgt dit ervoor dat planten hun weg tussen de begroeiing vinden om de zonnestralen te bereiken.

Door aan het begin of halverwege de vegetatieve groei zijverlichting of verlichting onder het bladerdak te gebruiken, verstoor je de natuurlijke groei. Gebruik de aanvullende lampen daarom alleen aan het einde van het vegetatieve stadium en tijdens de bloei, of alleen gedurende de bloei.

In de vroegere stadia van de groei zijn planten bovendien nog niet erg groot. Hun bladerdak is nog niet zo ontwikkeld dat extra verlichting gunstig is.

Is het nodig om wietplanten van aanvullende verlichting te voorzien?

Zeker niet. Sterker nog, voor de meeste wietkwekers is het overdreven. Zoals vermeld, is het eigenlijk alleen handig bij het telen van extreem hoge of compacte planten, en voor zeer ervaren telers die het extra voordeel weten te benutten. Voor de gemiddelde wietkweker is het waarschijnlijk onnodig om aanvullende verlichting te gebruiken.

Daarbij gebruiken ervaren telers aanvullende verlichting vaak in combinatie met de toevoeging van CO₂.

Alternatieven voor zijverlichting bij het telen van wiet

Voor de meeste ervaren telers zijn er goedkopere alternatieven voor zijverlichting te vinden. Deze opties zijn niet alleen goedkoper, maar maken vaak een groter verschil als het om de oogst gaat.

Gebruik bijvoorbeeld reflecterende materialen om te zorgen dat het licht van je lamp de delen onder het bladerdak beter bereikt. In veel kweekruimtes zie je bijvoorbeeld reflecterend materiaal op de wanden. Je kunt dit reflecterende materiaal echter ook op de grond leggen. Dit is een simpele oplossing om die laatste stralen van het licht op de lager gelegen plantendelen te weerkaatsen.

Daarnaast kun je ook verschillende trainingstechnieken toepassen voor een optimale lichtblootstelling en ontwikkeling van toppen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Low stress training (LST): een geweldige techniek voor beginners die willen experimenteren met training. LST is een relatief veilige en simpele methode. Hierbij bind je de scheuten van jonge planten vast, zodat ze horizontaal gaan groeien. Het zorgt voor een veel breder bladerdak en stelt een groter oppervlak van de plant bloot aan het licht, waardoor je een meer gelijkmatige groei van de toppen krijgt.
• Topping: dit is een high stress trainingstechniek die de apicale groei van wietplanten tegengaat. Hierbij knip je de bovenste groeitop af in de groeifase. Dit stimuleert de plant zich te herstellen met twee groeischeuten, die zich uiteindelijk tot twee cola's ontwikkelen. Dit proces kun je enkele weken later nog eens herhalen om het aantal scheuten nogmaals te verdubbelen.
• SOG/ScrOG: sea of green (SOG) en screen of green (ScrOG) zijn twee trainingstechnieken die bedoeld zijn om de blootstelling aan licht in je teeltomgeving te maximaliseren. Bij SOG teel je een hoop kleine planten dicht op elkaar en behandel je deze alsof ze één bladerdak vormen. Hoewel de oogst per plant niet zo groot is, kun je hiermee per vierkante meter meer wiet oogsten dan wanneer je enkele grotere planten kweekt. ScrOG is juist een techniek met vaak maar één plant. De takken hiervan worden door een horizontaal scherm geleid om zijwaartse groei te bevorderen. Het resultaat is een breed en uniform bladerdak dat een gelijkmatige hoeveelheid licht ontvangt.

Zijverlichting: een handige manier om nog betere oogsten te produceren

Zijverlichting en verlichting onder het bladerdak is echt bedoeld voor de meer ervaren telers. Het voordeel is namelijk relatief klein. Als je nog niet veel ervaring hebt met het telen van wiet zal het nauwelijks verschil maken. Maar sommigen beweren dat je je oogsten met wel 20% kunt verbeteren als je weet wat je doet.

Denk je dat je nog niet helemaal klaar bent om aan de slag te gaan met extra lampen? Haal dan wat inspiratie uit de andere methodes die in dit artikel aan bod zijn gekomen. Training van planten is waarschijnlijk de beste keuze als je wilt werken aan je vaardigheden als wietkweker en het maximale uit je planten wilt halen.