Is CBD olie veilig?

De populariteit van CBD kan je niet ontgaan zijn. Of je het nu gemixt door een smoothie, in de vorm van een tinctuur of als kauwbare gummies gebruikt, het biedt naar verluidt verschillende gezondheidsvoordelen. Wat betreft de veiligheid ervan en hoe het in je lichaam werkt, weten we echter veel minder dan bedrijven je willen doen geloven.

Hieronder bekijken we de huidige stand van zaken over onder andere het veiligheidsprofiel, het werkingsmechanisme en de wettelijke status van CBD.

Is CBD veilig?

CBD wordt vaak gepromoot als een veilige, niet-giftige stof. Tot op heden wijst onderzoek uit dat het door veel mensen inderdaad goed verdragen wordt. In de zeldzame gevallen dat het nadelige bijwerkingen veroorzaakt, zijn deze vaak mild. Dan moet je denken aan onder andere een droge mond en diarree. CBD kan echter ook concurreren met het metabolisme van bloedverdunners en andere medicijnen in de lever. Zo kan het de halfwaardetijd van deze middelen beïnvloeden. En dat is iets waar zowel consumenten als gezondheidsprofessionals rekening mee moeten houden.

Tegelijkertijd is er nog een hoop dat we niet weten over CBD en hoe het precies in je lichaam werkt. Daarom is er meer onderzoek voordat we tot een weloverwogen conclusie over de veiligheid ervan kunnen komen.

De groeiende belangstelling voor cannabinoïden en hun potentiële voordelen, maar ook veranderingen in de wetgeving rond wiet, heeft ervoor gezorgd dat er steeds meer onderzoek wordt gedaan naar cannabis en de belangrijkste actieve stoffen die erin zitten. Vooral naar CBD zijn talloze preklinische en klinische onderzoeken gedaan. Dit is wat deze studies^[1] tot dusver hebben uitgewezen over de veiligheid ervan:

1. Dieronderzoeken en klinische onderzoeken suggereren dat CBD over het algemeen goed verdragen wordt en veilig is.
2. CBD kan bijwerkingen veroorzaken. De meestvoorkomende zijn vermoeidheid, diarree en veranderingen in het gewicht/de eetlust. Maar het kan ook prikkelbaarheid en een droge mond veroorzaken.
3. CBD kan concurreren met leverenzymen die ook andere middelen moeten afbreken, en daarmee de afbraak en halfwaardetijd van voorgeschreven medicijnen beïnvloeden. Er is meer onderzoek naar deze relatie nodig om de veiligheid van CBD naast het innemen van andere middelen volledig te begrijpen.

Is cannabidiol verslavend?

Onderzoek toont aan dat cannabis verslavend kan zijn en dat sommige gebruikers er afhankelijk van kunnen worden. CBD vertoont echter niet hetzelfde verslavingspotentieel. Tot op heden zijn er geen studies die suggereren dat CBD-rijke cannabis of CBD supplementen verslavend kunnen zijn. De Wereldgezondheidsorganisatie verklaarde zelfs dat CBD geen misbruikpotentieel vertoonde, waarna het van verschillende lijsten met gecontroleerde stoffen werd gehaald (zoals die van het Wereldantidopingagentschap).

Sommige onderzoeken suggereren ook dat CBD mensen kan helpen verslavingen aan verschillende middelen (waaronder alcohol en nicotine) te overwinnen, en hebben daarmee zelfs krantenkoppen gehaald. Deze studies zijn echter verre van overtuigend, en is er meer onderzoek nodig om inzicht te krijgen in hoeverre CBD (en cannabis) verslavingen nu echt kan beïnvloeden.

Kun je een tolerantie voor CBD opbouwen?

Dit is niet helemaal duidelijk. Veel bronnen beweren dat het geen tolerantie veroorzaakt, weer anderen zeggen van wel en sommigen beweren zelfs dat CBD een 'omgekeerde tolerantie' kan veroorzaken, wat betekent dat je na een tijdje voor hetzelfde effect minder hoeft te gebruiken. De waarheid, althans gebaseerd op het huidige onderzoek, is dat we het gewoonweg nog niet weten.

Er zijn maar weinig wetenschappelijke onderzoeken naar de tolerantievorming bij het gebruik van CBD gedaan. Hoewel uit veel onderzoeken met een ander uitgangspunt naar voren komt dat het goed wordt verdragen, is dat nog niet genoeg om te concluderen dat je er geen tolerantie voor kunt opbouwen (of juist wel). CBD heeft een complex werkingsmechanisme dat we nog steeds niet volledig begrijpen. Maar het feit dat het niet bindt aan CB1- of CB2-receptoren suggereert in ieder geval dat het niet op dezelfde manier een tolerantie veroorzaakt als THC. Bij THC is het namelijk zo dat cellen als reactie op regelmatige blootstelling aan deze stof zichzelf proberen te reguleren door het verminderen van het aantal CB1-receptoren. Zo zijn er na een tijdje minder van deze receptoren beschikbaar voor THC om zich aan te binden.

Ondertussen suggereren andere bronnen dat CBD een 'functionele tolerantie' zou kunnen veroorzaken. Dit betekent dat je lichaam na een tijdje minder kan reageren op de effecten ervan en je als reactie daarop steeds hogere doses zou moeten nemen. Dit lijkt aannemelijk, aangezien veel andere middelen (waaronder koffie en alcohol) dit effect ook hebben. Gezien het huidige onderzoek kunnen we echter eenvoudigweg niet met zekerheid zeggen of je voor CBD een tolerantie kunt opbouwen.

Hoe wordt CBD gebruikt?

CBD wordt meestal in de vorm van CBD olie of een vloeibare tinctuur gebruikt. Hierbij wordt het gedeeltelijk opgenomen door de slijmvliezen in de mond en het spijsverteringskanaal. Andere opties zijn gummies of andere CBD-verrijkte edibles, waarbij het door de spijsvertering en de lever wordt afgebroken, of topicals die receptoren in de huid beïnvloeden. Ook het vapen van CBD wint aan populariteit.

In tegenstelling tot THC heeft CBD geen hoge bindingsaffiniteit met de belangrijkste cannabinoïdereceptoren, CB1 en CB2. In plaats daarvan wordt aangenomen dat het impact heeft op een combinatie van:

• Serotoninereceptoren (5-HT1A)
• Capsaïcine-receptoren (TRPV1)
• Gamma-receptoren (PPAR)
• Weesreceptoren (GPR55)

Aangenomen wordt dat CBD ook werkt als een heropnameremmer van de endogene cannabinoïden 2-AG en AEA^[2]. Dit betekent dat het het metabolisme hiervan kan verstoren en de concentratie ervan in de hersenen tijdelijk kan verhogen.

Deze verschillende werkingsmechanismen maken het alleen maar moeilijker om uitspraken te doen over de relatie van CBD met het menselijk lichaam en de veiligheid ervan. Bovendien kunnen de verschillende gebruiksmethoden tot verschillende resultaten leiden, omdat ze allemaal verschillen qua biologische beschikbaarheid, effecten, en ingrediënten.

Is CBD legaal?

De afgelopen jaren is CBD superpopulair geworden en in veel landen hebben wetgevers een inhaalslag gemaakt met het reguleren van de stof. De wetgeving verschilt echter per land. Hieronder hebben we de belangrijkste juridische ontwikkelingen rond de wettelijke status van CBD in Europa en andere delen van de wereld op een rij gezet:

Hoe zit het met het gebruik van CBD in de sport?

Zoals het er nu uitziet, heeft CBD een groot aantal potentiële toepassingen. Hoewel veel daarvan nog niet bevestigd zijn of nog onderzocht worden, voegen steeds meer sporters (zowel professionele als amateursporters) CBD toe aan hun dieet of supplementenregime ter bevordering van het herstel en trainingen. Maar omdat CBD wordt gewonnen uit cannabis, volgens de Wereld Anti-Doping Code een verboden middel, stond het gebruik van CBD door professionele sporters al snel ter discussie onder antidopingagentschappen.

In 2018 heeft het Wereldantidopingagentschap CBD van de lijst met verboden middelen gehaald^[6]. Andere cannabinoïden, zoals THC, zijn echter nog altijd verboden. Aangezien CBD producten sporen van THC kunnen bevatten die soms in een positieve drugstest resulteren, waarschuwen anti-dopingorganisaties als de USADA en UKAD sporters voor de risico's van het gebruik van CBD.

Wat zijn de grootste zorgen met betrekking tot de veiligheid van CBD?

Veel wetgevende instanties hebben geconcludeerd dat CBD over het algemeen veilig is, ondanks dat we nog steeds niet compleet begrijpen hoe het in het lichaam werkt. Toch bestaan er serieuze zorgen over CBD, zoals met betrekking tot:

⚖️ Betrouwbaarheid

Vaak wordt CBD verkocht als een supplement, maar de meeste CBD producten worden niet zo grondig getest als andere supplementen of medicijnen. Dat komt doordat wetgevers het vaak niet als medicijn of supplement erkennen. Zo is Epidiolex het enige CBD-geneesmiddel dat is goedgekeurd door de Amerikaanse FDA. Dit kan voorgeschreven worden voor de behandeling van zeldzame vormen van behandelingsresistente epilepsie. Daarentegen wordt CBD in de EU beschouwd als een 'novel food' en om die reden niet op dezelfde manier getest en gereguleerd als medicijnen of supplementen. Daarbij is het ook niet erkend als therapeutisch middel.

⚗️ Chemische complexiteit

Cannabis is een ongelooflijk complexe plant die bijna vijfhonderd verschillende chemische stoffen bevat. Deze interageren allemaal op een unieke en complexe manier met het lichaam, maar kunnen ook een synergie creëren met andere stoffen en zo verschillende effecten veroorzaken. Deze theorie wordt ook wel het 'entourage effect' genoemd. CBD producten kunnen verschillende concentraties van deze stoffen bevatten. En dat maakt het alleen maar moeilijker te begrijpen hoe deze producten in het lichaam werken.

? Drugstests

Daarnaast kunnen CBD producten sporen van THC en andere cannabinoïden bevatten. Dit kan een probleem vormen als je regelmatig drugstests moet ondergaan. De meeste legale CBD producten bevatten niet genoeg THC voor een positief resultaat, maar toch komt het voor.

? Producten op de zwarte markt

In verschillende landen wordt CBD ook op de zwarte markt aangeboden. Deze producten worden echter niet aan tests of kwaliteitscontroles onderworpen. Daarom raden we af om CBD op straat of bij een andere onbetrouwbare aanbieder te kopen!

CBD en kinderen: wat zegt het huidige onderzoek?

CBD wordt vaak aangeprezen als een soort wondermiddel, ook als het om kinderen gaat. Maar om de veiligheid ervan goed te beoordelen, is het verstandig kritisch naar onderzoek te kijken. Vooral als het om kinderen gaat.

• Therapieresistente epilepsie: Charlotte Figi

Het verhaal van Charlotte Figi wordt vaak in verband met CBD en epilepsie bij kinderen genoemd. En daar is een goede reden voor. Charlotte Figi leed aan het syndroom van Dravet, een ernstige vorm van epilepsie. Ze had ongeveer driehonderd toevallen per week. Talloze medicijnen werden geprobeerd, maar die hadden nauwelijks effect. Charlotte kreeg vervolgens een CBD-rijk extract, wat 'Charlotte's Web' werd genoemd. Haar toevallen namen hiermee af tot 0-1 per week en ze kon ook met alle andere medicijnen stoppen. Maar uiteraard is dit slechts één succesverhaal.

In 2018 voerden Lattanzi et al. een review en meta-analyse^[7] uit van de werkzaamheid van CBD in relatie tot het syndroom van Dravet en het syndroom van Lennox-Gastaut. Men onderzocht casussen van 550 deelnemers. De onderzoekers merken op dat CBD vooral mogelijkheden kan hebben voor mensen die resistent zijn tegen andere therapieën.

In 2019 werd door Silvestro et al. vergelijkbaar onderzoek gedaan^[8]. Men richtte zich hier echter specifiek op baby's, kinderen en tieners met therapieresistente epilepsie. De resultaten lieten statistisch significante verschillen tussen de groep die CBD ontving en de controlegroep zien. Er werden ook weinig bijwerkingen vastgesteld.

Is CBD veilig voor kinderen?

Maar is CBD ook veilig voor kinderen? Deze vraag is lastig te beantwoorden. We weten namelijk nog niet genoeg over CBD.

• Kun je CBD aan kinderen geven?

Als het om kinderen gaat, is het altijd het beste om zo voorzichtig mogelijk te zijn. De FDA raadt vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven het gebruik van CBD bijvoorbeeld af. De effecten op het (ongeboren) kind zijn simpelweg nog niet bekend. Op dezelfde manier weten we niet precies of er ook onbekende effecten optreden als je het direct aan baby's of kinderen geeft.

Aan de andere kant is Epidiolex, een op CBD gebaseerd medicijn, voor kinderen met ernstige, therapieresistente epilepsie in talloze landen al wel goedgekeurd. In sommige situaties kan CBD dus mogelijk wel geschikt voor kinderen zijn.

Dit is een ongelooflijk lastige vraag. Er zijn namelijk nog geen definitieve conclusies en het veiligheidsprofiel is ook nog niet helemaal duidelijk. We zullen daarom niet per se aanraden CBD aan je kinderen te geven.

Dat gezegd hebbende, ligt de uiteindelijke beslissing altijd bij jou als ouder of verzorger. Het is daarbij belangrijk de situatie objectief te beoordelen. Als je kind kampt met een ernstige therapieresistente aandoening, kan het in ieder geval de moeite waard zijn om het gebruik van CBD met een arts te bespreken.

Hoe ziet de toekomst van CBD eruit?

In de laatste jaren is de vraag naar CBD exponentieel gestegen. Hoewel er zeker nog uitdagingen moeten overwonnen om het te reguleren en de veiligheid en betrouwbaarheid van producten te waarborgen, is de kans groot dat we te zijner tijd meer over deze complexe cannabinoïde te weten komen.