Cannabis en misselijkheid: alles wat je moet weten

Er zijn talloze redenen voor misselijkheid. Het kan een gevolg zijn van een infectie of ochtendmisselijkheid tijdens de zwangerschap. Ongeacht de oorzaak, manifesteert het zich altijd op dezelfde manier: een ongemakkelijk gevoel in de maag dat vaak op dreigend braken duidt. Het is interessant te weten dat er verschillende, op cannabis gebaseerde medicijnen zijn goedgekeurd voor de behandeling van misselijkheid, zij het onder zeer specifieke omstandigheden. Ook presenteert het endocannabinoïde systeem, oftewel ECS, zichzelf als een veelbelovend therapeutisch doelwit. Kan het gebruik van wiet helpen als je misselijk bent? Lees snel verder om erachter te komen.

Wat is misselijkheid?

Misselijkheid. We hebben dit ongemakkelijke gevoel allemaal wel eens ervaren, of je nu de avond ervoor te veel hebt gedronken of een boottocht hebt gemaakt tijdens woelig weer. Maar wat is misselijkheid precies?

Misselijkheid en braken worden vaak in een adem genoemd. Ze delen enkele overeenkomsten, maar toch zijn er verschillen. Beide zijn vaak tekenen van infectie of andere ziekten. Braken is de oncontroleerbare reflex is die de maaginhoud door de mond verdrijft. Misselijkheid draait echter om een gevoel van onbehagen in de maag, vaak vergezeld van de drang om te braken. Maar als je je misselijk voelt, zal dat niet altijd tot braken leiden.

Er zijn veel verschillende redenen waardoor je je misselijk kunt voelen. Enkele van de meest voorkomende zijn:

Misselijkheid heeft in sommige gevallen een beschermende rol, bijvoorbeeld wanneer je voedsel eet dat met gevaarlijke bacteriën besmet is. Soms komt misselijkheid echter voor wanneer het niet echt nodig lijkt, zoals wanneer je je angstig voelt of over een hobbelige weg rijdt. Wat is daar dan precies de oorzaak van?

Waarom misselijkheid optreedt

Het menselijk lichaam is een fascinerende verzameling cellen. Deze zijn uitgerust met een reeks automatische reacties om je veilig te houden. Raak per ongeluk een heet oppervlak aan met je hand en je lijf zal je hand wegtrekken voordat je de tijd hebt om aan de pijn te denken. Loop een stoffige kamer binnen en je lichaam niest die vervelende deeltjes eruit zonder dat je een bewuste inspanning hoeft te doen. Misselijkheid, kokhalzen en uiteindelijk braken vallen ook in deze categorie van beschermende reflexen. Over het algemeen hebben we geen probleem met overmatig niezen of spiersamentrekkingen (behalve in het geval van bepaalde ziekten). Misselijkheid kan daarentegen willekeurig optreden, hoewel het ook met een reeks ziektebeelden gepaard gaat.

Het signaal dat misselijkheid opwekt, ontstaat in verschillende delen in de hersenen^[1]. Het area postrema detecteert bijvoorbeeld bepaalde braakopwekkende stoffen in het bloed, terwijl het cerebellaire en het vestibulaire gebied signalen detecteren die juist door beweging opgewekte misselijkheid veroorzaken. Deze hersengebieden sturen signalen naar de nucleus tractus solitarius, die vervolgens een stijging van vasopressine (een hormoon dat misselijkheid oproept) veroorzaakt en een reactie van het autonome zenuwstelsel opwekt. Ook gevoelssignalen uit het maag-darmkanaal bereiken, via de nervus vagus, deze zelfde nucleus tractus solitarius. Deze factoren leiden allemaal tot maagritmestoornissen en daaropvolgende misselijkheid.

Endocannabinoïden in de darmen

We praten vaak over het endocannabinoïde systeem (ECS) hier bij Royal Queen Seeds. Dit is omdat dit lichaamsbrede netwerk van signaalmoleculen, receptoren en enzymen deels bepaalt hoe wiet het lichaam beïnvloedt. Het ECS bestaat uit twee belangrijke receptoren (CB1 en CB2), anabole en katabole enzymen en meerdere signaalmoleculen. Maar dat is nog niet alles; het uitgebreide ECS, of endocannabinoidome (eCBome), bestaat uit nog veel meer componenten en heeft ook regulerende functies.

Binnen dit systeem zijn de signaalmoleculen, bekend als endocannabinoïden, verantwoordelijk voor de interactie met receptoren. Ze veranderen de activiteiten in cellen en behouden homeostase (het biologisch evenwicht). Deze chemicaliën worden bijna overal in het lichaam aangetroffen, ook in twee anatomische gebieden die vooral bij misselijkheid betrokken zijn: de darmen en de hersenen. De twee belangrijkste endocannabinoïden die aan deze regulering deelnemen, zijn anandamide (ook bekend als het 'geluksmolecuul') en 2-AG.

In de darm vervullen deze moleculen verschillende sleutelfuncties^[2], waaronder:

Het ECS dient ook als een belangrijke regulator van de hersen-darm as^[3], een tweerichtingscommunicatie tussen de hersenen en delen van het perifere zenuwstelsel in de darmen. Dit pad verbindt hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor emotie en cognitie met perifere darmfuncties. Als gevolg hiervan kunnen verschillende factoren misselijkheid stimuleren via je zicht, gehoor en reukvermogen.

Het is hier belangrijk op te merken dat cannabinoïden uit de wietplant (fytocannabinoïden) een vergelijkbare moleculaire structuur delen met endocannabinoïden. Daarmee kunnen ze op dezelfde manier communiceren met het ECS. En omdat endocannabinoïden een rol spelen bij het reguleren van misselijkheid, zou beïnvloeding op dezelfde receptorplaatsen door middel van fytocannabinoïden, indien toegepast in een klinische setting, mogelijk vergelijkbare resultaten kunnen opleveren.

Kan wiet misselijkheid veroorzaken?

Voordat we ingaan op de onderzoeken naar wiet en misselijkheid, gaan we kijken naar gevallen waarin stoffen in de plant juist misselijkheid kunnen veroorzaken. Terwijl sommige wetenschappers bestuderen hoe bepaalde cannabisbestanddelen kunnen helpen tegen misselijkheid, ontdekken andere onderzoekers juist hoe ze ons ziek kunnen maken.

Veel mensen die wiet gebruiken, ervaren op een gegeven moment een 'green-out'. Greening out verwijst naar de consumptie van te veel wiet, met misselijk, braken, paniek en angst als gevolg. Het omvat ongemakkelijke sensaties, maar het is niet hetzelfde als een overdosis. Als je THC inhaleert, bindt de molecule zich aan CB1 receptoren in het centrale zenuwstelsel. Dit resulteert in een acute stijging van dopamine en de kenmerkende cannabis high. Overstimulatie van deze plek leidt bij sommige gebruikers echter tot misselijkheid en zelfs braken.

Cannabinoïde-hyperemesissyndroom

Cannabinoïde-hyperemesissyndroom (CHS) is zeldzaam. Het komt uitsluitend voor bij chronische wietgebruikers en de symptomen zijn heviger dan bij een green-out. Na het consumeren van THC-rijke wiet, ervaren mensen met de aandoening cyclische misselijkheid en braken, soms gedurende meerdere weken, wat tot ziekenhuisopname kan leiden.

De symptomen van CHS variëren en zijn afhankelijk van het desbetreffende stadium. Ze omvatten misselijkheid in de vroege ochtend, aanhoudende misselijkheid, herhaalde episodes van braken, buikpijn, uitdroging, verminderde voedselinname en gewichtsverlies. Vreemd genoeg nemen patiënten ook vaak dwangmatig baden; voor veel patiënten blijkt dat warme baden of douches hun symptomen helpen verlichten.

Maar hoe ontstaat CHS? Verschillende factoren liggen waarschijnlijk aan de basis van de aandoening, waaronder downregulatie van CB1 receptoren na langdurig cannabisgebruik, mutaties in de eCBome-receptorplaats TRPV1, een tekort aan het leverenzym CYP2C9 dat THC afbreekt en problemen met de signalering van dopamine.

Kan wiet misselijkheid voorkomen?

Als we greening out en CHS even buiten beschouwing laten, kan wiet dan misselijkheid helpen verlichten? Onderzoeken zijn nog pril en niet eenduidig, maar resultaten tot dusver lijken veelbelovend.

We moeten vermelden dat Food and Drug Administration van de Verenigde Staten (FDA) zowel Dronabinol als Nabilone (twee synthetische versies van THC) heeft goedgekeurd voor de behandeling van door chemotherapie veroorzaakte misselijkheid en braken als een vorm van cannabinoïde anti-emetische therapie^[4]. Het exacte werkingsmechanisme is onbekend. Waarschijnlijk speelt de activatie van zowel de CB1 als 5-HT3 receptor hierbij een belangrijke rol.

Verschillende andere verbindingen uit de wietplant^[5] zijn ook veelbelovend als het gaat om onderzoek naar misselijkheid, waaronder THCA en CBDV.

Bovendien kan de endocannabinoïde toon (de hoeveelheid in het lichaam circulerende endocannabinoïden) ook een rol spelen, hoewel misselijkheid vele oorzaken heeft. Zo is er een studie^[6] waarin deelnemers werden blootgesteld aan parabolische vliegmanoeuvres om reisziekte te veroorzaken. Het bleek dat de deelnemers die het meeste last kregen van misselijkheid lagere circulerende niveaus van 2-AG hadden. Deze endocannabinoïde richt zich op zowel de CB1 als CB2 receptoren. Fytocannabinoïden zoals THC en caryofylleen richten zich ook op deze plek.

Bovendien remt CBD het enzym vetzuuramidehydrolase (FAAH) dat anandamide en, in mindere mate, 2-AG afbreekt.

CBD en de preventie van misselijkheid

Cannabidiol (CBD) is de afgelopen jaren belangrijker geworden als een niet-psychotrope cannabinoïde. Maar biedt deze molecule enige verlichting als het om misselijkheid gaat? Ook hier is het onderzoek nog beperkt.

Uit dieronderzoek^[7] in 2011 bleek dat CBD mogelijk helpt om misselijkheid tegen te gaan door in te werken op serotoninereceptoren. In een kleine proef uit 2016 werd Sativex (een combinatie van THC en CBD) toegediend aan patiënten die misselijk waren door chemotherapie. Ondanks interessante resultaten is het medicijn nog niet goedgekeurd door de FDA. CBD bindt zich niet alleen aan een reeks eCBome receptoren, maar het lijkt er ook op dat het de niveaus van endocannabinoïden (moleculen die misselijkheid kunnen bestrijden) kan verhogen door de snelheid te vertragen waarmee ze door katabole enzymen van het ECS worden afgebroken.

De complexe relatie tussen wiet en misselijkheid

Helpt blowen tegen misselijkheid? Wat is de beste strain als je misselijk bent? Op deze vragen kunnen we nog geen duidelijk antwoord geven. Maar, vergeleken met andere aandoeningen, is er naar therapeutische wiet en misselijkheid veel meer onderzoek gedaan. Dit heeft de weg vrij gemaakt voor op cannabis gebaseerde, goedgekeurde medicijnen voor door chemotherapie veroorzaakte misselijkheid en braken.

In de nabije toekomst zullen er vast meer menselijke proeven verschijnen die andere cannabinoïden in deze context onder de loep nemen. De wetenschappelijke kennis over het ECS en eCBome op het gebied van bestrijding van misselijkheid zal ook blijven toenemen. Dit zal ongetwijfeld leiden tot sterke argumenten voor de goedkeuring en het gebruik van wiet voor verschillende vormen van misselijkheid.