Hoe Amerika de wietrevolutie leidt

Als je denkt aan gelegaliseerde wiet, komen waarschijnlijk beelden in je op van vrolijke kwekers die hun wietplanten verzorgen in Colorado of Californië. Noord-Amerikaanse landen hebben in inderdaad enorme vooruitgang geboekt als het gaat om de vrije wietteelt. Maar de landen ten zuiden van de Amerikaanse grens maken hun eigen wietrevolutie mee.

Ontdek hier de belangrijkste stappen die Zuid- en Midden-Amerikaanse landen hebben gezet richting de legalisering van wiet.

Argentina

De wetgeving rondom cannabis is behoorlijk ontspannen in Argentinië. En na het lezen van dit stukje wil je waarschijnlijk naar het land verhuizen! In 2009 werd persoonlijk gebruik en consumptie in privé-gelegenheden gedecriminaliseerd. Bovendien knijpt de politie vaak een oogje toe als het gaat om de openbare consumptie van wiet.

Meer recent, in november 2020, heeft de overheid nog een grote stap voorwaarts gezet. Therapeutische gebruikers mogen nu zelf wietplanten^[1] kweken. Iedereen die daarvoor een recept heeft, kan op meerdere manieren aan wiet komen. Je kunt het zelf kweken of kopen bij ‘solidaire kwekers’. Daarnaast kun je olie en andere preparaten aanschaffen bij apotheken en aangewezen verkooppunten.

Chile

Onder de cannabiswetten in Chili geniet je van veel meer vrijheden dan in de meeste Europese landen. Het land opende in 2016 de eerste therapeutische wietclub. Hier kunnen therapeutische gebruikers terecht voor producten als ze, om bepaalde redenen, zelf geen wiet kunnen kweken.

Chili heeft ook zeer ontspannen wetgeving rondom thuisteelt. Kwekers mogen zelf wiet kweken voor therapeutisch en recreatief gebruik, maar exclusief voor persoonlijk gebruik^[2].

Colombia

Colombia heeft de reputatie het wereldtoneel te zijn voor illegale middelen. Hoewel er momenteel een ‘war on drugs’ gaande is in het land, heeft het land een vrij relaxte houding over wiet.

De overheid heeft wiet in 2012 gedecriminaliseerd^[3]. Sindsdien mogen burgers maximaal 20 gram wiet op zak hebben zonder dat ze daarvoor worden vervolgd of een boete krijgen. Hoewel het risico op vervolging door deze maatregelen is verminderd, is handhaving niet uitgesloten. Een aantal ‘overtreders’ die met deze hoeveelheid werd gepakt, moest een lichamelijke of psychologische behandeling ondergaan, afhankelijk van hoeveel wiet ze op dat moment hadden gebruikt.

In 2015 ondertekende^[4] president Juan Manuel Santos een decreet waarmee therapeutische marihuana volledig werd gelegaliseerd. Met het decreet wilde Santo ervoor zorgen dat de productie van wiet uit handen van criminelen blijft. Dit was in een poging het geweld tegen te gaan wat verband houdt met een florerende zwarte markt.

In 2016 zette Colombia nog een belangrijke stap richting gelegaliseerde wiet. De regering vaardigde namelijk wet 1787 uit. Deze wetgeving garandeert de regulering van therapeutische wiet in het land. Door deze verschuiving in de wet kunnen kwekers vier^[5] soorten licenties verkrijgen:

• Kweek van psychoactieve wiet
• Kweek van niet-psychoactieve wiet
• Kweek voor het gebruik van zaden om te planten
• Kweek voor de vervaardiging van bijproducten

In Colombia hebben patiënten eenvoudig toegang tot cannabis. Onder toezicht van het Ministerie van Justitie en het Ministerie van Gezondheid worden de meeste toppen en extracten verwerkt tot farmaceutische producten. Maar patiënten mogen ook maximaal 20 planten thuis^[6] kweken, maar dan uitsluitend voor persoonlijk gebruik.

In 2018 rommelde het wat in Colombia. Ivan Duque, de nieuw gekozen president, ondertekende toen een decreet^[7] dat de autoriteiten toestemming gaf om zelfs kleine hoeveelheden wiet in beslag te nemen. Duque was bezorgd over de sterke toename van drugsgebruik in het land. Hij verklaarde: "We ondertekenen een decreet waarmee de politie handvatten krijgt om drugs uit de straten van onze steden te weren en om elke dosis te vernietigen."

Het Colombiaanse Constitutionele Hof stak daar gelukkig een stokje voor^[8] en verwierp het verbod op openbare consumptie in 2019. Ondanks de liberale visie op therapeutische wiet, wordt het recreatief gebruik van de plant nog altijd streng gehandhaafd. Consumptie blijft ongestraft, maar pogingen om te verkopen, importeren of exporteren beschouwt men als strafbare feiten.

Costa Rica

Weelderige regenwouden, vredige stranden, enorme bergpartijen… Costa Rica klinkt als een idyllische plek om in een hangmat een joint op te steken en te relaxen. Maar wat is het standpunt van hun overheid?

Costa Rica loopt voorop als het gaat om groene kwesties. Ze willen fossiele brandstoffen verbieden^[9] en 's werelds eerste koolstofarme samenleving worden. Maar ze handelen vrij langzaam als het gaat om andere groene gebieden, waaronder therapeutische wiet.

Beleidsmakers hebben een wetsvoorstel ingediend^[10] om therapeutische marihuana te verstrekken aan patiënten die lijden aan immuunziekten en degeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson. Het Costa Ricaanse parlement moet echter nog over de wetgeving stemmen.

Dit slakkentempo heeft politici van diverse partijen verenigd. Ze verzoeken president Carlos Alvarado zijn macht te gebruiken om de bal aan het rollen te krijgen. Politica Zolia Volio verklaarde: "Elke dag die voorbijgaat, zijn er duizenden patiënten die op straat moeten zoeken naar cannabinoïde-olie, zonder enige kwaliteitscontrole, ter behandeling van epilepsie, immunologische problemen, multiple sclerose en kanker."

Hoewel Volio een aantal goede punten maakt, hebben burgers van Costa Rica wel enkele voordelen als het gaat om toegang tot wiet. Het Costa Ricaanse Hooggerechtshof heeft in 2018 het bezit en de kweek van kleine hoeveelheden wiet voor persoonlijk gebruik gedecriminaliseerd^[11]. Dit betekent dat mensen kleine hoeveelheden mogen kweken zonder ernstige juridische gevolgen. Daarmee loopt het land voor op honderden andere landen over de hele wereld.

Mexico

Mexico heeft een stormachtige geschiedenis met drugs. Decennialang heeft de regering zich verzet tegen de steeds meer gemilitariseerde kartels die bakken met geld verdienen aan de handel in illegale stoffen. Hierdoor lijkt Mexico misschien een onwaarschijnlijke plek voor een gelegaliseerde cannabismarkt.

Het legaliseren van drugs, waaronder wiet, kan echter de achilleshiel van deze criminele organisaties raken. De legalisatie van cannabis draagt waarschijnlijk bij aan het inperken^[12] van hun bronnen. Toch bieden andere stoffen en producten nog altijd een aanzienlijke inkomstenbron.

Afgezien van de georganiseerde misdaad, betekent de legalisering van wiet in Mexico ook de erkenning van de mensenrechten. In 2018 verklaarde het Hooggerechtshof van het land het verbod op recreatieve wiet^[13] ongeldig op grond van het feit dat dit verbod het individu de keuzevrijheid ontneemt. Men verklaarde: "De door marihuana veroorzaakte effecten rechtvaardigen geen absoluut verbod op het gebruik ervan."

Nu staat Mexico aan de vooravond van volledige legalisering. Op 10 maart 2021 legaliseerde^[14] de Mexicaanse Kamer van Afgevaardigden de productie van wiet voor therapeutische, recreatieve en industriële doeleinden.

Volgens de nieuwe wetten mag iedereen boven de 18 jaar maximaal 28 gram wiet bij zich hebben. Ze mogen ook wiet kopen in erkende winkels. Mexicaanse burgers mogen ook tot 6 planten thuis kweken als ze daarvoor een vergunning aanvragen.

Dit klinkt geweldig, maar er zijn nog wat beren op de weg. Zowel de Mexicaanse Senaat als president Andrés Manuel López moeten deze wetgeving goedkeuren en het momentum is vertraagd. Het Congres van Mexico heeft de wet niet voor de vastgestelde deadline^[15] aangenomen.

Als de Senaat echter verzaakt en opnieuw om een deadline vraagt, kan wiet legaal worden door een beslissing van het Hooggerechtshof.

Paraguay

Paraguay ligt ten zuiden van Brazilië. Het land is gezegend met hoge temperaturen, tropisch fruit en gedecriminaliseerde wiet.

Het bezit van 10 gram of minder werd in 1988 gedecriminaliseerd. De wetgeving rondom wiet in het land is iets minder ontspannen dan die van hun Zuid-Amerikaanse buren. Ondanks dat ze de grootste producent van wiet op het continent zijn, mogen burgers nog altijd zelf geen wiet kweken voor recreatief gebruik.

Het land kent dus nog steeds geen volledige legalisatie, maar patiënten die op wiet vertrouwen, zijn veel beter af. In 2019 werd thuisteelt voor therapeutische toepassingen gedecriminaliseerd door de Senaat. Dankzij deze wijziging van de drugshandelswetten^[16] kunnen mensen met bepaalde aandoeningen wiet gebruiken zonder risico op vervolging. Ze moeten daarvoor wel in het bezit zijn van een medisch certificaat van het ministerie van Volksgezondheid en Maatschappelijk Welzijn. Met dit document kunnen therapeutische gebruikers wietplanten zaaien, kweken, oogsten en verwerken. Ze krijgen niet te maken met wettelijke sancties.

Uruguay

Uruguay was het eerste land ter wereld dat recreatieve wiet legaliseerde. Vreemd genoeg krijgen landen als de Verenigde Staten vaak de meeste aandacht als het gaat om gelegaliseerde wiet. Toch heeft Uruguay de eerste baanbrekende stappen gezet. Hier ontsprong de vonk die de revolutie in vuur en vlam zette.

In 2013 legaliseerde het land recreatieve wiet volledig. Deze zet zorgde voor een compleet nieuwe aanpak. Voorheen waren burgers van Uruguay beperkt tot het illegaal kweken en kopen bij straatdealers. Nu kunnen ze op vier manieren^[17] aan wiet komen:

• Therapeutische marihuana via het Ministerie van Volksgezondheid
• Zelfgekweekte wiet
• Wiet via een club met lidmaatschap
• Verkoop in apotheken

Uruguay lijkt in eerste instantie een paradijs voor liefhebbers van het kruid, maar er zijn nog steeds strikte regels^[18] van kracht. Burgers mogen maximaal 6 planten tegelijk kweken en oogsten. Leden van de cannabisclub mogen maximaal 480 gram wiet per jaar kopen. Voor sommige rokers lijkt dat een gulle hoeveelheid, maar anderen zijn snel door zo'n voorraad heen.

Hoewel de libertariërs onder ons dit model wellicht draconisch vinden, heeft Uruguay zijn burgers aanzienlijke vrijheid gegeven als het gaat om wiet, vergeleken met bijna elk ander land ter wereld.