Waarom en hoe moet je je wietkweekruimte schoonmaken?

Als je wiet binnen kweekt, heb je meer controle over de omgeving. Binnenshuis kun je namelijk het water geven, licht, het geven van voedingsstoffen en zelfs het toevoegen van koolstofdioxide zelf bepalen. Bij een indoor kweekopstelling zijn je planten ook beter beschermd tegen plagen en ziekten. Als je je kweekruimte daarbij goed schoon houdt, blijft alles overzichtelijk en houd je het risico op ziekteverwekkers en plagen die maken dat je planten minder opleveren of zelfs doodgaan klein.

Het belang van het schoonmaken van je kweekruimte

Hoe schoner je kweekruimte, hoe kleiner het risico op plagen, ziekteverwekkers en schimmels. Met een goede hygiëne kunnen bacteriën zich minder goed verspreiden en dus minder snel schade aan de wortels, bladeren en toppen van je wietplanten toebrengen.

Wanneer je goed oplet als je je planten en andere objecten in je kweekruimte zet, kom je al een heel eind wat betreft het voorkomen van plagen. Nuttige insecten zijn welkom, maar andere soorten insecten kunnen desastreus zijn voor de bladeren, stengels, toppen en takken van je wietplanten.

Het komt erop neer dat een schone ruimte de gezondheid en opbrengst van je wietplanten ten goede komt. Elke ziekte, schimmel of plaag is een potentieel gevaar. Mocht zo'n probleem wel voorkomen, dan moet je er alles aan doen om het te bestrijden, want als de schade te groot wordt, remt dat de groei en kan de oogst behoorlijk tegenvallen.

Een goed begin: voor het kweken schoonmaken

Maak voordat je gaat kweken eerst je kweektent of kweekruimte goed schoon; daarmee beperk je de kans op plagen en ziekten al aanzienlijk. Voorkomen is altijd beter dan genezen. Dus voordat je van de ene kweek overgaat op de andere, moet je alles grondig schoonmaken.

Dit is natuurlijk extra belangrijk als je al heel veel tijd hebt besteed aan het bestrijden van plagen en ziekten. Als je grondig schoonmaakt, is de kans op herhaling kleiner. Maar ook als je kweekruimte er op het oog schoon en netjes uitziet, is schoonmaken essentieel.

• Een nieuwe kweektent schoonmaken

Als je een nieuwe tent gebruikt, of een oude waarin je nooit last hebt gehad van plagen of schimmels, dan volstaat een eenvoudige schoonmaakbeurt. Neem de zijkanten en het plafond af met antibacteriële doekjes en veeg de vloer goed aan.

• Een besmette kweektent schoonmaken

Als je bij je vorige kweek last hebt gehad van ziekteverwekkers en plagen, dan moet je grondiger schoonmaken voordat je weer planten neerzet. Je moet je kweekruimte dan helemaal desinfecteren.

Sporen, virussen en bacteriën zijn microscopisch klein en kunnen zich hechten aan vrijwel elk oppervlak, ook als dat er op het oog schoon uitziet. Door alle oppervlakken meteen aan te pakken, bespaar je jezelf later heel wat gedoe. Kies een van de onderstaande opties om je volgende kweek met een schone lei te beginnen:

- Bleek

Bleek maakt zo korte metten met microben. Deze krachtige alkalische oplossing is een effectief desinfecterend middel waarmee je bacteriën, schimmels en virussen snel kunt uitroeien. Je moet wel even handschoenen aandoen voordat je met bleek gaat werken. Het kan ook slim zijn om oogbescherming te dragen, zeker als je het boven je hoofd gaat aanbrengen.

Meng hierbij 1 eetlepel bleek met ongeveer 4 liter water. Meng het goed en maak hiermee met een doek of spons alle oppervlakken in je kweektent schoon. Laat het een paar minuten intrekken, zodat het de microben kan doden. Droog daarna alle oppervlakken met een droge doek af.

- Waterstofperoxide

Waterstofperoxide maakt ook korte metten met beestjes. Zelfs in een concentratie van 3%, wat je in de meeste winkels vindt, kan dit middel schadelijke microben uitroeien. Maak alle oppervlakken in je tent met een doekje met dit niet-toxische desinfecterende middel schoon.

- Insecticide

Met een insecticide kun je alle insecten in je kweekruimte uitroeien. Deze middelen zijn vooral handig als je tijdens je laatste kweek last van een insectenplaag hebt gehad. Haal simpelweg de dop eraf en alle insecten, mijten en andere beestjes worden uitgeroeid.

Hoe houd je je kweekruimte schoon?

Als het goed is, ziet je kweekruimte er nu uit om door een ringetje te halen. Maar je moet er natuurlijk wel voor zorgen dat de ruimte ook schoon blijft. Het wordt zomaar weer rommelig. Als je grond, planten en andere objecten naar je kweekruimte brengt, neemt ook de kans op insecten, eitjes, bacteriën en schimmelsporen toe.

• Regelmatig schoonmaken

Zorg ervoor dat er geen organisch materiaal, zoals grond en plantenresten, op de vloer en werktafel blijft liggen. Dat is namelijk een goede schuilplaats voor schadelijke beestjes. Wij adviseren een Shop-Vac voor het stofzuigen van je kweekruimte. Dat is een efficiënt apparaat met een goed absorberend HEPA-filter waarmee je schimmelsporen en bacteriën opzuigt. Bovendien kunnen ze niet ontsnappen als je ze eenmaal hebt opgezogen.

• Geïntegreerde plaagbestrijding

Met geïntegreerde plaagbestrijding (IPM) doelen we op een duurzame aanpak bij de bestrijding van vraatzuchtige insecten. Veel kwekers planten combinatieplanten en bodembedekkers of gebruiken zelfs nuttige insecten om plagen zonder schadelijke chemische stoffen te bestrijden.

Voorbeelden van IPM zijn:

• Zeepwater tegen bladluizen
• Lieveheersbeestjes (en hun larven) tegen mijten
• Rode klaver tegen schimmelziekten en parasitaire nematoden
• Neemolie als natuurlijke pesticide

Neemolie

Neemolie

5/5 (63)

Koop Neemolie

• Houd stekjes goed in de gaten

Met stekken kun je het ontkiemen omzeilen en heb je sneller planten aan het groeien. Maar je moet wel goed op ongewenste medereizigers letten. Je moet als het ware douane spelen bij elke stekje dat je in je kweektent zet. Controleer dus elke stek voordat je ze in de kweekruimte neerzet. Vaak verstoppen bladluizen, mijten en andere beestjes zich onder de bladeren of in de oksels van planten. Verwijder eerst alle meegereisde beestjes voordat je je stekjes in de kweekruimte zet.

• Na de oogst schoonmaken

De oogst kan nogal wat troep geven. Door het knippen van je toppen raakt de vloer vaak bezaaid met grond, suikerblaadjes en stengels. Veeg na de oogst al deze rommel goed op. Insecten vinden plantenresten en organisch materiaal namelijk een heerlijke schuilplaats. Schimmels en bacteriën maken hier bovendien dankbaar gebruik van als broedplaats om zich te vermenigvuldigen.

• Zorg voor een schoon kweekmedium

Je kweekmedium is een tweesnijdend zwaard: enerzijds is het een bron van voedingsstoffen en microbieel leven, anderzijds kunnen er ziekten en plagen in zitten die erg schadelijk voor je wietplanten kunnen zijn. Aan het eind van je kweek kun je het volgende met je groeimedium doen:

• Weggooien: als je absoluut wilt voorkomen dat je planten bij je volgende kweek worden blootgesteld aan dezelfde plagen en ziekten, gooi dan je grond weg. Heb je last gehad van rouwvliegjes, parasitaire nematoden of andere plagen in de aarde, gooi het dan weg en begin opnieuw.
• Hergebruiken: als je je kweek zonder plagen hebt doorlopen, kun je de grond prima hergebruiken. Je moet dan wel wat organisch plantmateriaal toevoegen, zoals compost, groene mest of wormenmest, om de voedingsstoffen aan te vullen en nuttige microben van voeding te voorzien. Laat het bodemleven dit goede spul in de loop van 2–3 weken afbreken voordat je je planten in dit verrijkte groeimedium zet.
• Reinigen: als je om wat voor reden dan ook niet aan nieuwe grond kunt komen, maar je planten wel last hebben gehad van ziekten of plagen, dan kun je proberen om het oude groeimedium te reinigen. Je kunt de aarde door de zon laten pasteuriseren en zo slechte microben doden, of de grond verzadigen met enzymen die zorgen dat organisch materiaal sneller wordt afgebroken of vergaat.

• Zorg voor voldoende luchtstroom

Een goede luchtstroom is een belangrijk wapen tegen de vorming van schimmels. Schimmels doen het namelijk optimaal in een vochtige en klamme omgeving, met stilstaande lucht. Je kunt de kans op het ontstaan van schimmels dan ook beperken door ventilators in je kweekruimte te zetten, zodat de lucht in beweging blijft.

Ontbladeren zorgt er bovendien voor dat de lucht efficiënter door het bladerdak stroomt en beperkt zo het risico op schimmelvorming tijdens de bloei. Met een ventilatiesysteem met een in- en afvoerventilator hebben je planten bovendien steeds een nieuwe voorraad koolstofdioxide tot hun beschikking.

Niet alleen de mate van de luchtstroom is belangrijk, maar ook de kwaliteit ervan. Sommige kwekers (die het geld hiervoor hebben) gaan bijvoorbeeld een stapje verder en gebruiken een luchtzuiveringsinstallatie. Deze units zijn uitgerust met filters die voorkomen dat sporen, bacteriën, virussen en plagen via de inlaatventilator de kweekruimte binnendringen. Als je je kweekruimte goed hebt schoongemaakt, zorgt zo'n apparaat ervoor dat het zo schoon mogelijk blijft.

Je kunt ook een staande luchtzuiveringsinstallatie kopen. Deze apparaten zijn wel prijzig, maar halen ziekteverwekkende deeltjes zeer effectief uit de lucht.

Dagelijks onderhoud van je kweekruimte

Je kunt elke dag veel plezier aan je wietkweek beleven. Na een lange werkdag is er niets zo bevredigend als met een kop thee je planten bekijken. Dit is echter ook een goede gelegenheid om je kweekruimte netjes te houden. Als je je kweektent elke dag een beetje schoonmaakt, houd je de kans op ziekten en plagen klein, en hoef je uiteindelijk minder werk te verrichten dan als je alles een week of twee laat liggen.

• Controleer je planten zorgvuldig en let op hun conditie

Tijdens je ronde door de kweekruimte moet je al je planten goed inspecteren. Bekijk de stengels, de takken, de bladeren en de toppen. Als je elke plant namelijk zorgvuldig controleert, kun je er op tijd bij zijn als er ziekten of plagen de kop opsteken. En je kunt je vast wel voorstellen dat een vergrootglas daarbij goed van pas kan komen!

Als je tijdens je ronde iets onbehoorlijks opmerkt, onderneem dan meteen actie. Zie je iets wat mogelijk plagen en ziekten kan aantrekken, ruim het dan direct op. Snoei bijvoorbeeld halfdode blaadjes weg en verwijder gemorste grond, stof en restmateriaal.

• Houd alles goed bij

Nadat je alle planten afzonderlijk hebt geïnspecteerd, moet je de kweekruimte als geheel onder de loep nemen. Veeg daarbij de vloer aan, zodat er geen ophoping van grond en stof in de hoeken ontstaat. Als je elke dag potentiële schuilplaatsen schoonhoudt, houd je de kans op plagen klein.

Wekelijkse schoonmaak van je kweekruimte

Bij de wekelijkse schoonmaak van je kweekruimte of kweektent doe je het schoonmaakwerk dat wat meer tijd kost. Je hoeft dus niet elke dag grondig schoon te maken, maar voor een optimale hygiëne is het wel essentieel om dit wekelijks te doen.

• Maak je gereedschap en bakken schoon

Maak al je gereedschap en bakken eenmaal per week schoon. Reinig met een doekje en een middel met 3% waterstofperoxide alle oppervlakken om eventuele ziekteverwekkers te doden. Besteed vooral aandacht aan het gereedschap dat je hebt meegenomen uit de tuin en nog niet hebt schoongemaakt. Ook dat is een potentiële bron van schimmels en bacteriën.

• Steriliseer je watersysteem

Als je in een hydrocultuur kweekt, kun je ten onrechte denken dat je, omdat je geen grond gebruikt, geen risico op plagen en ziekten loopt. Maar bacteriën kunnen ook in buizen en reservoirs groeien en bepaalde soorten vinden de vochtige omstandigheden daar heerlijk. Draineer, reinig en steriliseer je systeem daarom eenmaal per week met een verdunde bleekoplossing, om te voorkomen dat schimmels en algen zich in je hydrosysteem nestelen.

• Controleer je luchtfilters

Als je besluit om een luchtzuiveringssysteem aan te schaffen, dan moet je wekelijks controleren of alles nog correct werkt. Let op tekenen van slijtage, waar sporen, bacteriën en plagen langs het filter de kweekruimte kunnen binnendringen. Vervang een filter als je merkt dat er sprake is van slijtage of als het te oud wordt (meestal gaan dergelijke filters 6–12 maanden mee).

• Controleer wanden en reflectoren

Kijk ook achter de reflecterende oppervlakken van de wanden van je tent. Hier kunnen stilstaande lucht en vocht zich ophopen, en dat is een broedplaats voor schimmels. Als je schimmels ontdekt, veeg ze dan weg met een doekje met waterstofperoxide. Je kunt als preventieve maatregel de oppervlakken ook wekelijks reinigen, zelfs als ze op het oog schoon lijken.

Maandelijkse schoonmaak van je kweekruimte

Nu je weet wat er dagelijks en wekelijks moet gebeuren qua schoonmaaktaken, is het tijd voor de maandelijkse klussen. Je hoeft ze niet heel vaak te doen, maar het is wel belangrijk om hier elke maand wat tijd aan te besteden.

• Maak de lampen schoon

Veel indoor kwekers vergeten om de lampen in hun kweekruimte schoon te houden. Maar lampenkappen, peertjes en zelfs kabels kunnen ook stof verzamelen en ook dat kan een potentiële schuilplaats voor schimmelsporen en mijten zijn. Haal de lampen dus eens per maand uit elkaar als ze uit staan en maak ze grondig schoon.

• Reinig het irrigatiesysteem

Als je de slimme keuze hebt gemaakt om het bewateren te automatiseren, dan moet je het irrigatiesysteem ook regelmatig controleren. Bacteriën en schimmels kunnen zich in de donkere en vochtige buizen hiervan verstoppen. Verwijder met een pijpenrager de biofilm en spoel de buizen met verdunde bleek door.

• Steriliseer alles

Als je dagelijks en wekelijks je schoonmaaktaken doet, reinig je waarschijnlijk elk oppervlak, elk stuk gereedschap, elke bak en elke centimeter van de vloer. Maar als je maandelijks een paar uur extra rekent, kun je er ook een gewoonte van maken om alles te steriliseren. Mocht je dan wat hebben gemist tijdens de dagelijkse of wekelijkse controles, dan kun je dat tijdens je maandelijkse schoonmaaksessie rechtzetten.

Op de goede manier schoonmaken (van boven naar onder)

Als je alles gaat steriliseren, is het handig om een lijstje te maken, zodat je zeker weet dat je niets vergeet. Zo krijgen sporen, bacteriële cellen en insecteneitjes geen enkele kans.

• Werk van boven naar beneden

Begin bij het plafond en werk naar beneden, tot je bij de vloer aankomt. Als je namelijk onderaan begint en daarna naar boven werkt, dan komt er weer afval op de al schone vloer. Stof dus eerst het plafond af, daarna de wanden en veeg als laatste de vloer aan. Na het afstoffen kun je met bleek of waterstofperoxide restjes verwijderen. Begin ook hierbij bij het plafond en werk in dezelfde volgorde naar beneden.

• Kies het juiste wapen tegen de juiste plaag

Als je problemen tegenkomt, moet je allereerst weten waarmee je te maken hebt. Met onze handige gids kun je elke vijand identificeren en de juiste maatregelen treffen.

Hieronder vind je de meest voorkomende plagen en hoe je ze kunt bestrijden (inclusief nuttige insecten en combinatieplanten):

• Bladluizen: (larven van) lieveheersbeestjes, nematoden, Oost-Indische kers als combinatieplant
• Spintmijten: lieveheersbeestjes, parasitaire mijten, neemolie
• Varenrouwmuggen: vliegenval, nematoden, peroxideoplossing
• Bladmineerders: aangetaste bladeren verwijderen, plakvallen, neemolie
• Meeldauw: neemolie, sesamolie, melkspray
• Bladvlekkenziekte: aangetaste bladeren verwijderen, betere luchtcirculatie, mulch, neemolie

Je kweektent schoonmaken: goed organiseren is het belangrijkst

Een goede organisatie is de basis van een goede hygiëne in je kweekruimte en de bestrijding van plagen en ziekteverwekkers. Met onderstaande tips houd je alles op orde:

• Maak dagelijks, wekelijks en maandelijks op vaste momenten schoon om plagen te voorkomen.
• Zorg voor voldoende ruimte tussen je potten, zodat je er tijdens je dagelijkse controles goed bij kunt.
• Bewaar al je schoonmaakspullen in een doos en zet die in de buurt van je kweektent.
• Maak een dagelijkse checklist voor je kweekruimte op een stuk papier of whiteboard, zodat je belangrijke taken niet vergeet.