CBDA: een opkomend cannabinoïdezuur

CBDA (cannabidiolzuur) is een cannabinoïde-zuur dat ontstaat in de cannabisplant. Het is een van de vele moleculen uit cannabis waarnaar men wetenschappelijk onderzoek doet. Dit vanwege de kenmerken en het therapeutisch potentieel ervan. Het onderzoek is nog pril, maar de resultaten bij proefdieren en cellen zijn zeer interessant.

We gaan hieronder onderzoeken wat CBDA precies is. Daarbij verdiepen we ons in het therapeutisch potentieel ervan.

WAT ZIJN CANNABINOЇDEN?

Cannabinoïden behoren tot een categorie chemische stoffen die in wisselwerking staan met cannabinoïdereceptoren. Deze receptoren zijn aanwezig in het hele menselijk lichaam en komen voor in veel verschillende soorten cellen. CB1-receptoren vinden we voornamelijk in het centraal zenuwstelsel en CB2-receptoren bevinden zich vooral in het immuunsysteem. Samen vormen deze locaties het zogenaamde endocannabinoïdesysteem (ECS). Dit is een regulerend netwerk dat bijdraagt aan het behoud van harmonie in lichaamssystemen.

Het menselijk lichaam synthetiseert ook eigen cannabinoïden (de zogenaamde endocannabinoïden). Deze moleculen — anandamide en 2-AG — dienen als neurotransmitters binnen het ECS. Cannabisplanten maken een andere categorie cannabinoïden aan. Deze zogenaamde fytocannabinoïden hebben ook interactie met het ECS en hebben afzonderlijke effecten. Ze zijn hiertoe in staat doordat ze een vergelijkbare moleculaire structuur hebben als endocannabinoïden. In essentie kopiëren ze de rol van deze endocannabinoïden in het lichaam.

Wetenschappers hebben tot dusver meer dan 100 fytocannabinoïden geïdentificeerd. Veel van deze cannabinoïden hebben intrigerend, maar niet overtuigend medisch potentieel. Bovendien staan cannabinoïden niet alleen in wisselwerking met het ECS. Zo heeft een aantal zeer weinig affiniteit met CB1- en CB2-receptoren. Ze blijken echter wel interactie te hebben met andere moleculaire doelen, zoals serotonine-receptoren, transient receptor potential channels en de GPR55-receptor.

CBDA: EEN CANNABINOЇDE-ZUUR

CBDA is een van de sterkst aanwezige stofjes in industriële hennepvezels^[1]. Vanuit technisch oogpunt is het geen cannabinoïde — het is een cannabinoïde-zuur. Het komt voort uit de voorlopermolecule CBGA (cannabigerolzuur) in de cannabisplant. Het enzym CBDA-synthase katalyseert een reactie die CBGA omzet in CBDA.

CBDA is dus een van de belangrijkste ingrediënten van CBD-rijke henneptoppen. Door processen als vapen, roken of koken verandert de molecule echter in de actieve cannabinoïde CBD. Daardoor is CBDA een voorloper van de niet-psychotrope cannabinoïde CBD (cannabidiol). Bij blootstelling aan hitte, verdwijnt er een carboxylgroep uit de CBDA-molecule. Dat proces heet decarboxylatie. Dit zorgt voor de conversie van CBDA in CBD. Daarom is CBDA alleen verkrijgbaar in extracten en andere preparaten die niet zijn blootgesteld aan voldoende hitte. CBDA komt ook voor in het sap van verse cannabistoppen en -bladeren.

HUIDIG ONDERZOEK NAAR CBDA

Nu we iets meer weten over CBDA, gaan we ons verdiepen in de wetenschappelijke ontdekkingen met betrekking tot dit stofje.

CBDA EN ONTSTEKINGEN

CBDA vermindert mogelijk ontstekingen die verband houden met diverse ziekten. Het blokkeert namelijk enzymen die een ontstekingsreactie katalyseren. Specifieker; het cannabinoïde-zuur remt COX-2-enzymen. Deze proteïnen zijn ook het doelwit van non-steroïdale ontstekingsremmende medicijnen.

Onderzoek gepubliceerd in het vakblad Drug Metabolism And Disposition onderzocht de moleculaire structuur van CBDA^[2]. De onderzoekers ontdekten dat het carbonzuur van de molecule (het deel dat geëlimineerd wordt tijdens decarboxylatie) COX-2-enzymen selectief blokkeert. Door dit kenmerk is CBDA in staat een vergelijkbare actie uit te voeren als non-steroïdale ontstekingsremmende medicijnen. Daarom helpt het cannabinoïde-zuur wellicht bij de verlichting van ontstekingen en pijn.

CBDA VERMINDERT MISSELIJKHEID BIJ DIERPROEVEN

In onderzoek wordt bekeken of CBD en THC bij misselijkheid en braken als gevolg van chemotherapie^[3] kunnen helpen. Daardoor zijn de stofjes mogelijk nuttig om de levenskwaliteit van kankerpatiënten te verbeteren. Wellicht dat men ook CBDA kan gebruiken om dit doel te ondersteunen.

Tot nu toe hebben onderzoeken zich gericht op het toedienen van CBD aan ratten en muizen^[4] met geïnduceerde misselijkheid.

CBDA en epileptische aanvallen

Jarenlang zijn de effecten van CBD op epileptische aanvallen^[5] onderzocht. Proeven met mensen richtten zich daarbij vooral op therapieresistente vormen van epilepsie, zoals het syndroom van Dravet en het syndroom van Lennox-Gastaut. Inmiddels kijken wetenschappers voor hetzelfde doel naar CBDA. Een review in Frontiers in Integrative Neuroscience documenteert bijvoorbeeld de werking van CBDA in onderzoek naar aanvallen^[6] en de gevolgen van de potentiële binding ervan aan serotoninereceptoren.

CBDA en kankercelonderzoek

Kanker is een van de belangrijkste doodsoorzaken wereldwijd, en wetenschappers zijn dan ook zeer geïnteresseerd in de effecten van cannabinoïden op kankercellen. Ze hebben daarbij talloze cannabinoïden op cellulaire modellen van de ziekte getest. Een paper in Toxicology Letters bekeek bijvoorbeeld hoe CBDA op menselijke borstkankercellen^[7] inwerkte. Dit vroege onderzoek biedt echter weinig informatie over hoe het cannabinoïdezuur daadwerkelijk bij mensen werkt.

TIJD VOOR KLINISCHE PROEVEN

Naarmate wetenschappers meer data over CBDA publiceren, krijgt het cannabinoïdezuur ook meer aandacht van de reguliere cannabiscultuur. Vroege celstudies vertellen ons nog maar weinig over wat de toekomst in petto heeft, maar we zijn wel verheugd te zien wat klinische tests op zullen leveren!