Je wietplanten water geven: wat te doen tegen over- en onderbewatering

Belangrijkste punten

• Te veel en te weinig water geven, veroorzaakt verschillende problemen bij wietplanten, waaronder een groeiachterstand.
• Te veel water geven leidt tot natte en drassige grond, slappe bladeren die naar beneden krullen en rotte wortels.
• Te weinig water geven zorgt ervoor dat bladeren geel, droog en knapperig worden.
• Ontdek hieronder hoe je over- en onderbewatering oplost en voorkomt.

Een succesvolle wietkweek hangt af van verschillende dingen. Verlichting, voedingsstoffen, luchtstroom en luchtvochtigheid spelen allemaal een belangrijke rol bij de groei van je planten. Water is echter een van de belangrijkste dingen om ze gezond en sterk te houden.

Water geven is echter niet altijd zo eenvoudig als het lijkt. Veel kwekers denken dat, zolang wietplanten in natte aarde staan, je aan hun behoeften voldoet. Maar dat is verkeerd gedacht.

Het water geven van wietplanten komt nauw. Je moet precies de juiste balans vinden, en het kost tijd om dat te leren. Een teveel aan water kan de zuurstofopname belemmeren en tot ernstige problemen leiden. Te weinig water kan daarentegen resulteren in te droge omstandigheden, waardoor wietplanten dorstig worden en op termijn verwelken.

Hieronder leer je hoe je kunt identificeren of je te veel of te weinig water geeft en zo ja, wat je eraan kunt doen.

Het herkennen van overbewatering bij wietplanten

Te veel water geven is een veelvoorkomende fout bij het kweken van wiet. Het komt meestal voor bij overijverige kwekers die denken dat hun planten constant gehydrateerd moeten blijven. Dit is een valkuil waar vooral beginners in trappen.

Wietplanten gebruiken hun wortelstelsel om zuurstof op te nemen, net zoals water en voedingsstoffen. Als hun wortels echter constant doorweekt zijn, beginnen ze te verdrinken.

De eerste stap om overbewaterde wietplanten te redden, is het detecteren van de signalen. Ontdek hieronder hoe je het herkent.

Tekenen van overbewatering bij wietplanten

De belangrijkste tekenen van overbewatering zijn:

• Hangende bladeren: Overtollig vocht in de grond vermindert de zuurstofopname. Hierdoor raakt de transpiratie verstoord en verliezen de bladeren hun turgor (de druk van de celinhoud op de celwand). Dit maakt dat ze slap worden.
• Vergelende bladeren (chlorose): een geremde opname van voedingsstoffen veroorzaakt tekorten, waardoor de bladeren geel worden.
• Krullende bladeren: overtollig water veroorzaakt stress bij wietplanten, waardoor de bladeren naar beneden beginnen te krullen.
• Langzame groei: Teveel water heeft invloed op fysiologische processen die planten nodig hebben om goed te groeien. Uiteindelijk resulteert dit in een vertraagde ontwikkeling.
• Schimmelgroei: Te natte grond kan tot een hogere luchtvochtigheid leiden. Dit kan vervolgens resulteren in schimmel, zoals meeldauw.
• Doorweekte grond: Zeer natte grond is een belangrijke indicatie van een teveel aan water. Stop je vinger in de aarde (ongeveer 3 cm) of til de pot op om te checken of er sprake is van overtollig vocht. De bovenste laag grond moet niet doorweekt aanvoelen en er zou geen water in de pot moeten blijven staan.

Wortelproblemen bij overbewaterde zaailingen

Wortels worden vaak vergeten door wietkwekers. Logisch, want je kunt ze niet goed zien. Ze spelen echter een fundamentele rol in de gezondheid en fysiologie van planten. Zo werken ze samen met microben om voedingsstoffen te verkrijgen en nemen ze zuurstof en water op.

Vanwege de belangrijke functies van de wortels gaat de gezondheid van een plant snel achteruit als het wortelstelsel negatief wordt beïnvloed. Overtollig water werkt verstikkend, en maakt dat wortels essentiële voedingsstoffen en zuurstof niet goed meer kunnen opnemen.

Zaailingen zijn vooral gevoelig voor overbewatering. Hun wortels kunnen snel gaan rotten en er kan 'damping off' ontstaan, waardoor ze doodgaan. Wanneer ze langdurig aan teveel water worden blootgesteld, ontwikkelen zaailingen donkere wortelpunten, worden ze slijmerig en gaan ze stinken.

Het herkennen van onderbewatering bij wietplanten

Teveel water kan schade toebrengen aan wietplanten, maar te weinig water kan ook funest zijn voor de plantenvitaliteit, -groei en oogst. Ontdek hieronder de tekenen van onderbewatering en hoe het kan ontstaan.

Tekenen van onderbewatering bij wietplanten

De belangrijkste tekenen van onderbewaterde wietplanten zijn:

• Verwelking: zonder voldoende water verliezen bladeren hun turgescentie (stevigheid die de cel te danken heeft aan de turgor) en beginnen ze uiteindelijk te verwelken.
• Droge, knapperige bladeren: het onvermogen om voldoende water naar bladweefsel te transporteren, zorgt dat de randen en punten van de bladeren droog en knapperig worden.
• Verkleuring: Waterschaarste zorgt ervoor dat planten prioriteit geven aan verse groei. Hierdoor worden oudere bladeren geel of bruin.
• Krullende bladeren: bladeren krullen omhoog of naar binnen wanneer een plant te weinig water krijgt.
• Langzame groei: een verminderde wateropname betekent minder metabolische activiteiten, waaronder nutriëntenopname en fotosynthese.

Omgevingsfactoren die bijdragen aan onderbewatering

Onderbewatering wordt meestal veroorzaakt door verschillende factoren:

• Onvoldoende water geven: simpelweg te weinig water geven kan in sommige gevallen problemen veroorzaken voor een plant.
• Overmatige hitte: bij langdurig hoge temperaturen verdampt het water en droogt de grond uit.
• Te kleine pot: aarde in een te kleine pot droogt veel sneller uit en houdt niet genoeg water vast om een grote wietsoort te kunnen huisvesten.
• Verkeerd groeimedium: een groeimedium met te veel zand en stoffen als perliet en vermiculiet draineert te snel, waardoor een plant sneller uitdroogt.

Te veel vs. te weinig water geven: de belangrijkste verschillen

Bekijk hieronder de symptomen van overbewatering versus de symptomen van onderbewatering.

Bodemkwaliteit

• Te veel water: constant nat en drassig
• Te weinig water: droog en kruimelig

Bladtextuur

• Te veel water: zacht, slap en zwaar
• Te weinig water: dun, droog en broos

Bladkleur

• Te veel water: donkergroen
• Te weinig water: lichtgroen tot geel, in extreme gevallen zelfs bruin

Bladuiterlijk

• Te veel water: slap en gezwollen, naar beneden krullend
• Te weinig water: uitgedroogd en knapperig, naar boven of naar binnen krullend

Wortelkwaliteit

• Te veel water: bruin, papperig en stinkend (een teken van wortelrot)
• Te weinig water: droog en broos

Groeisnelheid

• Te veel water: groeiachterstand, met nieuwe groei die verkleurd is of onderontwikkeld lijkt
• Te weinig water: groeiachterstand, plant geeft prioriteit aan nieuwe groei

Geur in kweekruimte

• Te veel water: vochtig, beschimmeld of muf
• Te weinig water: geen of een licht muffe geur

Omgeving

• Te veel water: hoge luchtvochtigheid, lage temperatuur, onjuiste drainage en mogelijk overmatig water geven
• Te weinig water: hoge temperatuur, lage luchtvochtigheid, snel drainerende grond, mogelijk slechte frequentie van water geven

Hoe vaak moet je je wietplanten water geven?

Dit ligt aan veel verschillende factoren. Temperatuur, luchtvochtigheid en andere omgevingsfactoren kunnen allemaal van invloed zijn op hoe vaak en hoeveel water er nodig is.

Er zijn echter wel signalen die aangeven wanneer het tijd is om je planten water te geven. Check ook hier weer de bovenste 3 cm grond met je vinger. Wacht tot dit deel van de aarde volledig droog is voordat je opnieuw water geeft om te voorkomen dat het groeimedium te nat wordt.

Nadat je dit een paar keer hebt gedaan, krijg je een beetje een idee hoeveel tijd er zit tussen het watergeven. Blijf dit ritme aanhouden als je merkt dat je goed zit.

Let daarnaast goed op de bladeren van je plant: dit is ook een prima manier om te weten of het tijd is om water te geven. Het is verre van optimaal als je afwacht totdat er zich symptomen voordoen, maar bij elk teken van verwelking moet je onmiddellijk water geven.

Wat kun je doen bij overbewaterde wietplanten?

Wanneer je al eens hebt geworsteld met overbewatering, of het gewoon helemaal wilt voorkomen, check dan deze preventieve methoden:

• Controleer de droogte van de grond: Steek je vinger 3 cm in de grond. Geef pas water als deze laag volledig is opgedroogd.
• Verhoog de temperatuur: gebruik verwarming om de temperatuur op te voeren tot 27-29 °C om verdamping te versnellen.
• Bodemverbeteraars: voeg perliet, zand en vermiculiet toe aan je grondmengsel om de drainage te verbeteren en stilstaand water rond de wortels te voorkomen.
• Bodembeluchting: steek eetstokjes in de grond om er lucht in te krijgen.
• Ventilatoren: Gebruik ventilatoren om de luchtstroom te bevorderen. Dit draagt ook bij aan een snellere verdamping.

• Potselectie: smart pots en stoffen potten verbeteren de beluchting en drainage, waardoor er minder snel water in blijft staan.

Noodmaatregelen voor overbewaterde wietplanten

Soms is het gewoon te laat om preventieve maatregelen te nemen. Als je planten al verdrinken, doe dan het volgende:

1. Begin met het plaatsen van een houten blokje onder één kant van je pot. Zo kantelt je plant en kan het water uit de pot weglopen.
2. Richt vervolgens een ventilator op het oppervlak van de grond. Dit verbetert de luchtcirculatie en versnelt de verdamping.
3. Verhoog de temperatuur in je kweekruimte een beetje. Als je geen verwarming in je kweekruimte hebt, zet je plant dan bij een raam op het zuiden of enkele uren buiten in direct zonlicht.
4. Breng een royale laag absorberend materiaal aan op het grondoppervlak om overtollig vocht op te nemen. Denk aan perliet of droge kokosvezel. Verwijder het weer zodra het nat aanvoelt om verdere verdamping mogelijk te maken.

Verplanten om overbewaterde planten te redden

De bovenstaande tips werken in de meeste gevallen van overbewatering. In ernstige gevallen moet je je plant echter uit de pot halen. Volg daarvoor de onderstaande stappen:

1. Leg je hand plat op het oppervlak van de aarde met de stengel tussen je wijsvinger en middelvinger. Houd de pot ondersteboven en schuif de plant er voorzichtig uit.
2. Zet je plant op een schoon en vlak oppervlak. Dep de kluit met keukenrol om overtollig vocht te verwijderen.
3. Knip met een schone snoeischaar alle wortelrot weg. Verwijder alle zwarte punten, bruine wortels en alles wat er slijmerig uitziet of vies ruikt.
4. Vul een nieuwe pot met verse grond. Voeg voor een optimale drainage 30% perliet toe.
5. Maak een gat in het groeimedium waar de kluit in past. Voeg 5 gram mycorrhiza-schimmels toe om het wortelsysteem te helpen herstellen en ziekten te voorkomen.
6.  Zet je plant in de nieuwe pot. Geef water totdat er water uit loopt.

Wat kun je doen bij onderbewaterde wietplanten?

Nu we het overbewateren hebben opgelost, richten we onze aandacht op onderbewaterde wietplanten. Als je planten tekenen van onderbewatering vertonen (bijvoorbeeld krullende en knapperige bladeren) is het belangrijk om snel maar voorzichtig te handelen om verdere stress te voorkomen.

Na een watertekort veel water geven kan meer kwaad dan goed doen. Te weinig bewaterde planten hebben vaak droge, gestreste wortels die hun wortelharen verliezen. Deze structuren zijn cruciaal voor absorptie. Wanneer de wortels plotseling worden overspoeld met water, kunnen ze soms niet meteen hun normale wateropname hervatten. Dit kan resulteren in zuurstofgebrek, stomatale shock en een osmotische onbalans.

Je moet je planten dus geleidelijk weer water geven om te voorkomen dat ze nog meer stress krijgen:

1. Begin met het maken van beluchtingsgaten in de grond met een eetstokje. Geef vervolgens gedurende een periode van 1 uur elke 10 minuten ongeveer 200 ml water.
2. Vul een ondiepe schaal met water en zet je pot in de schaal. Zo kan je plant water opnemen wanneer ze dat nodig heeft en vermijd je het risico dat het groeimedium oververzadigd raakt. Na enkele uren zou je moeten zien dat sommige tekenen verdwijnen. De bladeren zouden in principe hun turgescentie moeten terugkrijgen en de uiteinden zouden weer recht moeten gaan staan.
3. Blijf normaal water geven, maar pas als de bovenste 3 cm van de grond helemaal droog is. Je plant zou binnen 3 dagen weer helemaal gezond moeten zijn. In ernstige gevallen kan het tot een week duren.
4. De meest aangetaste bladeren zijn soms niet meer te redden. Verwijder ze met een schone snoeischaar.

Chronische onderbewatering voorkomen

Hieronder volgen enkele tips om deze situatie in de toekomst te voorkomen:

• Controleer regelmatig de vochtigheid van de grond: Houd de grond goed in de gaten. Controleer dagelijks hoe vochtig de bovenste 3 cm is en zorg ervoor dat je pas water geeft zodra het droog aanvoelt.
• Juiste potmaat: De grootte van de pot die je moet gebruiken, hangt af van de wietsoort die je kweekt en hoe groot je wilt dat je plant wordt. Autoflowering en kleine fotoperiode-soorten doen het goed in potten van 11 liter. Grote sativa-dominante planten groeien echter het beste in exemplaren van 15-20 liter. Grotere potten helpen in een warm klimaat ook om overbewatering te voorkomen.
• Handhaaf een consistente luchtvochtigheid: Streef naar een luchtvochtigheid van 70% tijdens de zaailingfase, 60% tijdens de groeifase en 40% tijdens de bloeifase. Meet de luchtvochtigheid met een hygrometer en gebruik een luchtbevochtiger, indien nodig.
• Verlaag de temperatuur: Als je merkt dat je planten vaak een tekort aan water hebben, zorg dan dat je kweekruimte nooit te heet wordt. Gebruik ventilatoren en airconditioning om de temperatuur op zo'n 20 °C te houden tijdens de groeifase en op 18 °C tijdens de bloeifase.
• Mulchen: Breng mulch aan zoals stro, wormenmest of grasmaaisel op het oppervlak van je grond. Dit houdt vocht vast.

Waterkwaliteit is essentieel

Je hebt nu alle kennis in huis die je nodig hebt om je wietplanten in perfect evenwicht te houden. Je weet hoe je onder- en overbewatering kunt voorkomen en wat je ertegen kunt doen, mocht het toch optreden.

Hoewel dit cruciaal is, mag je ook de waterkwaliteit niet vergeten. Net als de frequentie van het watergeven, speelt de kwaliteit van het water een belangrijke rol.

Wietplanten bestaan voor ongeveer 90% uit water. Dit gebruiken ze om belangrijke functies uit te voeren, zoals transpiratie en fotosynthese. Water van slechte kwaliteit kan dergelijke mechanismen verstoren en voorkomen dat planten hun volledige genetische potentieel bereiken.

Maar hoe weet je of je water van goede kwaliteit is? Hoe kom je hier precies achter? Lees verder en ontdek het antwoord.

De rol van de pH-waarde

Een belangrijke factor wat betreft waterkwaliteit is de pH-waarde.

De pH-waarde is een waarde op een numerieke schaal die wordt gebruikt om de zuurgraad of alkaliteit van een oplossing te bepalen, waarbij een waarde van 7 neutraal is. Getallen lager dan 7 geven een zure oplossing aan en getallen hoger dan 7 wijzen op een alkalische oplossing.

Een te hoge of te lage pH-waarde kan problemen veroorzaken bij wietplanten, omdat de pH van de waterbron de capaciteit van een plant om voedingsstoffen op te nemen kan beïnvloeden. Water met een verkeerde pH-waarde heeft na verloop van tijd invloed op de pH van je kweekmedium, wat tot symptomen kan leiden die lijken op tekenen van bepaalde voedingstekorten, terwijl er wel genoeg voedingsstoffen aanwezig zijn.

Bij wietplanten kun je het beste een pH-waarde van ongeveer 6,5 aanhouden. Met een pH-meter kun je heel makkelijk de pH van het afvloeiende water meten. Als de pH-waarde te hoog of te laag is, kun je met speciale pH-producten deze weer op een goed niveau krijgen.

PPM en waterkwaliteit

PPM is een andere belangrijke factor als het om waterkwaliteit gaat. PPM staat voor 'parts per million'. Met deze methode meet je de hoeveelheid mineralen die in het water zijn opgelost. Een meting van bijvoorbeeld 90 PPM geeft aan dat er 90 milligram mineralen in een liter water zit.

Met dit inzicht kun je voorkomen dat je je planten te veel of te weinig mineralen geeft. Een gebrek aan mineralen kan leiden tot tekorten, terwijl een teveel 'nutrient burn' kan veroorzaken.

Wietplanten geven de voorkeur aan een PPM van ongeveer 500 in de vegetatieve fase en van ongeveer 1000 tijdens de bloei.

De PPM van een waterbron kun je met een TDS-meter bepalen. TDS-meters zijn apparaatjes die de totale hoeveelheid opgeloste vaste stoffen meten. Het bijhouden van PPM is vrij geavanceerd en niet per se nodig als je een beginnende kweker bent.

RO-water

Hoewel de totale hoeveelheid opgeloste vaste stoffen in je water voldoende kan lijken, zijn niet alle stoffen gunstig voor je wietplanten. Water kan namelijk vervuild zijn met andere stofjes, zoals verontreinigende stoffen of bacteriën.

RO-filters zijn een geweldige optie om bijna alles uit een waterbron te filteren. Hierdoor hoef je alleen nog maar toe te voegen wat je graag wilt. RO-filters kunnen 95-99% van het opgeloste zout uit een watermonster halen. Om die reden worden ze ook volop gebruikt voor het reinigen van water op industriële schaal. Dit is tevens vrij geavanceerd, dus niet essentieel voor beginners.

Test het afvloeiende water

Om gezonde planten te kunnen kweken, moet je nauwlettend in de gaten houden hoeveel voedingsstoffen ze krijgen. Gebruik daarom trays, zodat je het afvloeiende water kunt opvangen wanneer je je planten water geeft, en de pH-waarde en PPM kunt testen.

Wietplanten groeien het beste bij een pH-waarde van ongeveer 6,5. Test het afvloeiende water simpelweg met een pH-meter. De pH meter van Hanna Instruments is bijvoorbeeld heel eenvoudig te gebruiken en biedt een snelle en nauwkeurige meting. Als de pH-waarde te hoog of te laag is, kun je speciale pH-producten gebruiken.

Met al het bovenstaande ben je al een heel eind op weg in het begrijpen van hoe overbewatering en onderbewatering je planten beïnvloeden, evenals de algehele waterkwaliteit.