Wiet en herpes: wat zijn de mogelijkheden?

Herpes is een diagnose die je beter niet kunt krijgen, maar wat is deze aandoening precies? De meeste mensen weten wel dat een koortslip ook een vorm van herpes is, maar hoe verschilt dit van genitale herpes? En wat zijn de gevolgen ervan voor je gezondheid? In dit artikel bespreken we de verschillende types van het herpes simplex-virus, de symptomen ervan en bestaande behandelingen. Daarnaast verdiepen we ons in de impact van wiet op herpes, zowel in positieve als negatieve zin.

Wat is herpes simplex?

Er bestaan twee soorten herpes simplex: type 1 en type 2. Deze staan respectievelijk bekend als 'HSV-1' en 'HSV-2'.

HSV-1 en HSV-2 zijn verantwoordelijk voor orale en genitale herpes. De orale variant staat ook wel bekend als de koortslip. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hebben 3,7 miljard mensen^[1] onder de 50 jaar (67% van de wereldbevolking) HSV-1. 13% heeft HSV-2.

Dat zijn indrukwekkende aantallen. Toch leiden de infecties in de meeste gevallen niet tot symptomen. Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen de twee typen?

• HSV-1 en HSV-2

HSV-1 en HSV-2 lijken op elkaar, maar er zijn ook belangrijke verschillen.

HSV-1 komt veel vaker voor en is, gelukkig, een mildere vorm van het herpes simplex-virus. De meeste mensen raken er in hun jeugd mee besmet. Het virus leidt daarbij nauwelijks tot symptomen. Indien die wel optreden, is er vaak sprake van koortsblaasjes in het geval van een orale infectie, en van milde zweren bij een genitale infectie. Toch behelst HSV-1 in bijna alle gevallen een orale infectie. Symptomen komen daarbij zelden terug en de aandoening levert weinig problemen op.

HSV-2 komt minder vaak voor, maar kan wel veel ernstiger zijn. Toch blijven de meeste infecties met HSV-2 asymptomatisch, al kun je het dan nog wel altijd doorgeven. Bijna alle gevallen van HSV-2 zijn genitaal. Het slechte nieuws daarbij is dat de eerste uitbraak hevig en pijnlijk kan zijn en dat je nooit meer van de infectie afkomt. Het goede nieuws is echter dat uitbraken mettertijd minder vaak optreden en in hevigheid afnemen.

Hoe verspreidt herpes zich?

De overdracht van de meeste gevallen van genitale en orale herpes gebeurt via huid-op-huidcontact, zoals zoenen en seks. Je kunt het echter ook overdragen door uit hetzelfde glas te drinken. Gelukkig is er wel een aantal dingen dat je kunt doen om de kans op verspreiding of besmetting te verkleinen.

Mensen met een infectie zijn altijd mogelijke verspreiders. Maar de mate van besmettelijkheid is vooral hoog als ze ook daadwerkelijk symptomen hebben, dus wanneer er koortsblaasjes of genitale zweren aanwezig zijn. Als je deze symptomen hebt, vermijd dan direct contact met anderen!

Met HSV-1 is dat zo'n beetje alles wat je kunt doen om het virus tegen te gaan. Omdat veel mensen dit type bij zich dragen, en jij misschien ook wel, is het waarschijnlijk niet haalbaar om het helemaal te voorkomen. Dat ligt anders met HSV-2. Dit type is misschien minder besmettelijk, maar de lichamelijke symptomen zijn meestal wel heftiger. En dan hebben we het nog niet eens over de psychische impact gehad!

HSV-2 verspreidt zich bijna uitsluitend via seksueel contact. De meeste dragers weten daarbij niet dat ze het hebben. Je kunt de kans op verspreiding wel verkleinen door een condoom te gebruiken, maar het is niet helemaal tegen te gaan. Als je dus weet dat je een infectie hebt, wees dan eerlijk, ook als je geen symptomen ervaart. Ook moet je weten dat vrouwen ongeveer twee keer zo vatbaar zijn voor het krijgen van HSV-2 in vergelijking met mannen.

Ten slotte kunnen beide typen tot neonatale herpes leiden. Hierbij raakt de baby tijdens de geboorte geïnfecteerd. Dit is echter zeldzaam en komt maar bij ongeveer 10 op de 100.000 geboortes voor. Helaas kan de infectie wel hevig zijn en blijvende invaliditeit veroorzaken. In de meeste gevallen is herpes echter op zich niet zo gevaarlijk, omdat de besmettelijkheid mettertijd drastisch afneemt. Baby's lopen het grootste risico als de moeder tijdens de zwangerschap besmet is geraakt en het virus dus het actiefst is.

• Symptomen van herpes

Als herpes symptomen veroorzaakt, zijn deze vaak vervelend en pijnlijk. Elk type van het virus leidt echter tot iets andere klachten.

• Behandeling van herpes

Er bestaan niet veel behandelingen voor herpes en ze hebben ook veel bijwerkingen. Bovendien zijn ze niet gericht op het genezen van de infectie, maar op het bestrijden van de symptomen. Vaak worden antivirale middelen voorgeschreven om beide vormen van het virus te bestrijden. Denk aan Acyclovir, Famciclovir en Valaciclovir. HSV-1 wordt echter nauwelijks met medicatie behandeld.

Genitale herpes wordt vaak wel met medicijnen behandeld, vooral in de beginfase van de infectie. Maar nogmaals, deze zullen de infectie niet genezen. Veelvoorkomende bijwerkingen van deze medicijnen zijn:

Wiet en herpes

De meningen zijn nogal verdeeld over de mogelijkheden van wiet bij herpes. Allereerst bestaan er enkele onderzoeken uit de jaren 80 die wat overdreven positief zijn, en waardoor het idee is ontstaan dat de cannabisplant hierbij heilzaam is. Er is echter ook veel onderzoek dat suggereert dat wiet juist een negatieve impact op de symptomen van herpes heeft. Hieronder bespreken we de bevindingen tot nu toe.

THC

Het eerste onderzoek waardoor mensen een verband tussen wiet en herpes legden, werd in 1980 uitgevoerd. De onderzoekers beweerden dat zowel HSV-1 als HSV-2 niet in staat waren te repliceren^[2] in monolaagculturen van menselijke cellen wanneer men acht uur voor, op het moment van, of acht uur na de infectie THC gebruikte. In 1991 werden vergelijkbare resultaten^[3] gevonden. Beide onderzoeken geven dus aan dat THC mogelijk effect op het herpesvirus heeft. Toch werden beide studies in vitro (buiten het menselijk lichaam), en onder zeer specifieke omstandigheden uitgevoerd.

Andere, in vivo-studies (dierproeven) suggereren echter dat THC bij herpes helemaal niet zo zinvol is. In 1986 werd THC bijvoorbeeld getest^[4] op cavia's met HSV-2. Er werd voor cavia's gekozen, omdat deze diertjes soortgelijk op HSV-2 reageren als mensen. De resultaten waren niet veelbelovend. Hoe hoger namelijk de dosis THC, hoe erger de symptomen van herpes waren in vergelijking met de controlegroep. Sommige beestjes stierven zelfs. Een jaar daarvoor, in 1985, werden in een vergelijkbaar onderzoek met muizen soortgelijke resultaten vastgesteld^[5].

Algemenere en recentere onderzoeken zijn er echter ook. In 2010 is bijvoorbeeld het effect van cannabinoïden^[6] op verschillende virussen onderzocht, waaronder HSV-1. De onderzoekers ontdekten dat cannabinoïden bij enkele virale infecties potentieel vertoonden. Bij de andere infecties leken cannabinoïden het lichamelijk vermogen om virussen te bestrijden, echter juist tegen te gaan. En HSV-1 viel in die laatste groep.

CBD

Tot op heden lijken er geen specifieke studies te bestaan waarin de relatie tussen CBD en herpes is onderzocht. In 2020 is echter wel een paper^[7] verschenen waarin het effect van CBD op virussen in het algemeen wordt besproken. Op basis van onderzoekspapers en verhalen op het internet, wordt geconcludeerd dat er mogelijk wel een verband is. Toch geeft men ook aan dat echt bewijs nog ontbreekt en dat de meeste beweringen niet onderbouwd zijn. De onderzoekers benadrukken dan ook dat het belangrijk is om grondiger te onderzoeken of CBD daadwerkelijk effect op virale infecties heeft.

Kun je wiet bij herpes gebruiken?

Op dit moment is er geen enkele reden om aan te nemen dat wiet bij herpes een zinvolle behandeling biedt. Het is waarschijnlijk verstandiger bewezen remedies te proberen. Het laatste wat je wilt, is de aandoening verergeren!

Dat gezegd hebbende, is het ook te vroeg om te stellen dat cannabis helemaal niet van pas kan komen. Er is namelijk nog altijd geen onderzoek met mensen gedaan als het om wiet en herpes gaat. Daarom is het onmogelijk definitieve conclusies te kunnen trekken.

Gaat herpes weer weg?

Geen van beide herpesvirussen zal je lichaam helemaal verlaten. HSV-1 zal echter wel afnemen en veroorzaakt hoe dan ook geen ernstige symptomen. Je lijf is vaak simpelweg alleen maar de gastheer van het virus en je merkt er waarschijnlijk niets (of weinig) van. Als je symptomatisch bent, moet je je gezonde verstand gebruiken, maar meer kun je eigenlijk niet doen.

HSV-2 kan daarentegen op de lange termijn wel problematisch zijn. Maar gelukkig kun je er wel het een en ander aan doen. Over het algemeen keren symptomen terug als je immuunsysteem zwakker is. Dit maakt het volgen van een gezonde leefstijl dan ook belangrijk. Zorg dus voor voldoende lichaamsbeweging, gezonde voeding en een goed slaappatroon. Dit alles zal bijdragen aan de werking van je immuunsysteem, waardoor je een herpesinfectie kunt onderdrukken en symptomen en besmettelijkheid kunt verminderen. Mettertijd verliest het virus zo aan kracht. Maar zoals altijd is voorkomen beter dan genezen!